‘Wij maken de wildste ideeën concreet’

Met plan Lieven in Amsterdam realiseert Woonstichting de Key een groot aantal woningen voor starters. Van (internationale) studenten t/m werkzoekenden, werkenden, kunstenaars en kwetsbare jongeren die onder begeleiding hun eerste stappen op de woningmarkt willen zetten. In navolging van fase 2-5 en 7 is net voor de bouwvak fase 8 opgeleverd. Dit imposante, door Kenk Architecten ontworpen gebouwensemble omvat 414 appartementen met een mix van studenten- en starterswoningen. Bovendien is 237 m² gereserveerd voor ontmoeting. Waar blok A, B en C een afwerking in metselwerk hebben gekregen, is voor kopblok D gekozen voor aluminium zetwerk in een industriële look en met specifieke zettingen, die de gevel op unieke wijze tot leven brengen.

“Wij zijn in september 2019 benaderd door aannemer Bot Bouw, om een concept voor de gevel van blok 8D uit te werken”, vertelt Frank de Vleesch­houwer, projectleider bij Aldowa. “Kenk Architecten wilde dit kopblok graag een indus­triële look geven. Daarom waren in de oorspronkelijke detaillering de contouren van een staalprofiel opgenomen. Konden wij dit krachtige beeld evenaren in een aluminium gevelbekleding? In nauwe samenwerking met Bot Bouw hebben wij een aantal ontwerpvarianten uitgewerkt. Op basis hiervan is gekozen voor een hoogwaardige gridgevel met 550 horizontale en 325 verticale gevelbanden, waarbij 600 kruizen het sluitstuk vormen.”

“In de gevel zijn zo’n 1.700 zichtwerkonderdelen verwerkt”, vertelt De Vleeschhouwer. “Hierin lijkt veel seriematige productie te zitten. Toch is elk paneel handmatig door ons op de zetbank geproduceerd. De horizontale banden zijn vervaardigd uit aluminium zetwerkpanelen van 3,20 meter lang en 60 centimeter hoog en gezet in de vorm van een staalprofiel. Hiervoor waren 8 horizontale zettingen per paneel nodig! De kruizen waren het meest complex. Zij hebben namelijk zettingen in zowel de horizontale als verticale richting, zodat de belijning in alle richtingen correct doorloopt. Per paneel van 40 x 40 centimeter waren 14 zettingen nodig. Uitgaande van 600 kruizen, waren maar liefst 8.400 zetacties nodig om de unieke vormen te maken. Lieven fase 8D was voor ons dus een arbeidsintensief project.”

Het complete gevelontwerp is door Aldowa in samenwerking met de aannemer en architect uitgewerkt in 3D/BIM. “Een essentieel projectonderdeel, vanwege het grote aantal onderdelen en de specifieke belijning in dit project”, aldus De Vleesch­houwer. “Voor een sluitend beeld moesten de elementen op exact de juiste plekken gemonteerd worden.” Het aluminium zetwerk is grotendeels opgehangen aan een houtskeletbouw achterconstructie. “Maar we hadden ook te maken met betonnen achterconstructies, waarbij we de overgangen slim moesten opvangen. Om de montage goed te laten verlopen, hebben we het 3D-model in de uitvoering op een tablet gedeeld met onze monteurs. Hierdoor konden zij de panelen als een puzzel op de juiste plekken bevestigen.”

Voor de gevels van Lieven fase 8D heeft Aldowa in anderhalf jaar tijd zo’n 65.000 kilo aluminium verwerkt. “Alle zetwerkelementen zijn just-in-time op het project aangeleverd”, vertelt De Vleesch­houwer. “80% van de elementen is aangebracht vanaf een steiger. Hierbij hebben we van boven naar beneden gemonteerd. Doordat de steiger met ons mee zakte, werd elke paar weken een nieuw stukje gevel onthuld.” De montage startte met de zuid- en westgevel, gevolgd door de noord- en oostgevel. “Het laatste deel hebben we met behulp van hoogwerkers gemonteerd, omdat op dat moment ook de luifels werden aangebracht. Eind juni 2022 zijn de laatste onderdelen bevestigd.”

Gekozen is voor een open gevelbekleding. “Tussen de panelen zitten voegen van circa 5 millimeter, die de belijningen versterken”, aldus De Vleeschhouwer. “Al het gevelzetwerk is gecoat in RAL1019 (grijsbeige). In totaal is ruim 5.000 m² oppervlakte gecoat. Gekozen is voor een egale kleur, die harmonieus aansluit bij het metsel- en voegwerk van de overige bouwblokken. De zettingen zorgen hierbij voor een mooie schaduw- en dieptewerking. Het resultaat is een unieke gevelplastiek. Het gebouw komt echt tot leven.”

Naast de gebouwgevels zelf, heeft Aldowa ook de binnenzijde van de loggia’s aan de zuid- en westgevel bekleed met aluminium gevelzetwerk. Hierdoor wordt de dieptewerking van de gevels nog verder versterkt. “Ook hebben we de randen van de luifels aan de zuid-, west- en noordgevels bekleed met een horizontale band. De belijning hiervan loopt door in de belijning van de gevels, waardoor een eenduidig beeld ontstaat.”

Bijzondere lijnen, exceptionele architectuur, spraak­makende gevels: welke droom opdracht­gevers in de architectuur, bouw en infra ook hebben: Aldowa maakt de wildste ideeën concreet. “Geen opdracht is te groot en geen idee te complex”, benadrukt De Vleeschhouwer. “We zoeken constant de grenzen op van techniek, materiaal en architectuur. Lieven fase 8D is hier een mooi visitekaartje voor.”