‘Hout waar het kan’

Een modern, duurzaam en toekomstbestendig kantoorgebouw in een voormalig landbouwgebied, dat voldoet aan de circulariteitscriteria van de gemeente Hendrik-Ido-Ambacht. Met deze wens van Persy Control Services (PCS) in het achterhoofd realiseerde WSP een constructief ontwerp met een vrijwel geheel houten casco en een sterke focus op losmaakbaarheid, brandveiligheid, bouwfysica en BENG.

WSP is een wereldwijd opererend advies- en ingenieursbureau op het gebied van bouw, infra, milieu, water en energie. In Nederland bestaat het team uit 480 gedreven experts, die dagelijks en vol passie werken aan een toekomstbestendige leefomgeving waarin gezond en veilig gewoond, gewerkt en geleefd kan worden. De nieuwbouw voor PCS is een mooi nieuw visitekaartje hiervoor. WSP werd al in een vroeg stadium betrokken door bouwkundig aannemer Van Baaren en houtbouwer Derix, om mee te denken over het constructieve ontwerp voor het nieuwe kantoorgebouw. “Wij kenden Van Baaren en Derix al van een eerder project in Uithoorn”, vertelt Projectleider Bouwconstructies Bas de Leijer. “Zodoende konden wij onze constructieve expertise ook inzetten in dit project.”

Bedrijventerrein Ambachtsezoom bevindt zich in een voormalig landbouwgebied, vertelt hij. “Voor de ontwikkeling van dit bedrijventerrein stelt de gemeente Hendrik-Ido-Ambacht strikte circulariteitseisen. Zo moeten alle nieuwe panden op het terrein demontabel gebouwd worden. Het gebruik van lijm, pur, pvc en kit op de bouw is niet toegestaan. Bovendien mag niet gelast of gestort worden. Er mochten geen samengestelde producten worden toegepast en het gebouw moest energieneutraal zijn. Op basis van deze uitgangspunten en met het esthetische ontwerp van EVA architecten als onderlegger, hebben wij de eerste pennenstrepen voor de hoofdstructuur op papier gezet. Al gauw werd hier onze kennis op het gebied van bijvoorbeeld brandveiligheid, bouwfysica, BENG en stikstof aan toegevoegd.”

Het nieuwe kantoorgebouw van PCS is 1.600 m2 groot en ontworpen als een tweelaags volume, dat is opgetild van het maaiveld om parkeren onder het gebouw en uit het zicht mogelijk te maken. “Er ligt een klimaatscheiding tussen de parkeerkelder en de bovenliggende kantoorverdiepingen”, vertelt De Leijer. “Wij hebben hiervoor verschillende opties vergeleken, waarbij nadrukkelijk is gekeken naar koudebruggen, brandveiligheid en constructie. Vervolgens hebben we in bouwteamverband het gebouw in hoofdlijnen opgezet en verder gefinetuned.” Hierbij is bijvoorbeeld gekozen voor een constructie in hout. Vanaf de begane grond is de nieuwbouw opgetrokken met gelamineerde houten kolommen en liggers, in combinatie met CLT-vloeren. De Leijer: “De toepassing van hout is de beste keuze gebleken om het gebouw Paris Proof te maken. Hout is een natuurlijk product, licht van gewicht, esthetisch fraai en zorgt voor een gezonde werkomgeving. Bovendien heeft hout de laagste CO2-footprint van alle traditionele (bouw)materialen. In een ketenanalyse hebben wij ons ontwerp vergeleken met een stalen variant, waarbij zowel productie, vervoer als montage zijn meegenomen. Hieruit blijkt dat met onze houten constructie 25% minder CO2 (equivalent) per vierkante meter wordt uitgestoten! Dit komt niet alleen doordat de productie van hout minder uitstoot veroorzaakt, maar ook omdat hout een relatief licht gewicht heeft in verhouding tot de draagkracht van het materiaal. Hierdoor kan de fundering lichter worden uitgevoerd en is circa 20 procent bespaard op het gebruik van beton in de fundatie en palen.” De stabiliteit van het gebouw wordt verzorgd door een prefab betonnen kern met betonwanden, die met specifieke (losmaakbare) verbindingen zijn gekoppeld. 

Het nieuwe kantoor van PCS is voorzien van een transparante gevel met veel glas, wat specifieke eisen met zich meebrengt. “Bijvoorbeeld ten aanzien van de BENG-eisen en met oog op een comfortabel binnenklimaat”, vertelt De Leijer. Om ook hiervoor een goede oplossing uit te denken, is bijvoorbeeld collega en Senior Adviseur bouwfysica, akoestiek en brandveiligheid Moniek van Leth aan tafel geschoven. “Gezamenlijk hebben we de juiste isolatiewaarden voor het glas bepaald”, vertelt ze. “Bovendien hebben we de overkragende gevelbanden zodanig geoptimaliseerd, dat zij voor exact de juiste zonwering zorgen. Hierdoor wordt de koellast van het gebouw flink verlaagd. De gevelbanden zijn aan de bovenzijde voorzien van een specifieke kruidenmix, die bijen, vlinders en andere insecten aantrekt. Hierdoor draagt het gebouw tevens bij aan de biodiversiteit en natuurinclusiviteit in het gebied. Zonnepanelen op het dak voorzien zowel in de gebouwgebonden energiebehoefte als in het energieverbruik van alle gebruikers, waardoor het gebouw energieneutraal functioneert.”

Om de brandveiligheid in de nieuwbouw te waarborgen, heeft WSP in overleg met de veiligheidsregio de randvoorwaarden voor de parkeerkelder en kantoorverdiepingen bepaald. “Dit heeft bijvoorbeeld geleid tot een brandwerendheid tegen bezwijken van 60 minuten”, aldus Van Leth. “Op basis hiervan is de constructie zodanig gedimensioneerd, dat na 60 minuten brand nog voldoende houtmaat over is om het gebouw overeind te houden. Hierdoor kunnen de mensen in het pand veilig vluchten en heeft de brandweer voldoende tijd om te blussen.” Omdat het kantoorgebouw op 8,5 kilometer van Natura 2000-gebied De Biesbosch is gerealiseerd, is ook de stikstofemissie als gevolg van de bouw- en gebruiksfase geanalyseerd. Hiervoor zijn diverse stikstofberekeningen uitgevoerd, waaruit gebleken is dat er geen toename van de stikstofdepositie in De Biesbosch
wordt veroorzaakt.