Zorgplein, Weert | Alles onder één dak

Afgelopen zomer opende zorgorganisatie Land van Horne het nieuwe Zorgplein, middenin het centrum van Weert. Op het Zorgplein zijn diverse expertises in drie woongebouwen en een kantoorgebouw onder één dak gekoppeld: zorgcentrum Martinus, het huntingtoncentrum, een behandelcentrum plus een geriatrisch revalidatiecentrum. Totale oppervlakte: 11.000 vierkante meter.

Het was een bewuste keuze om de plek waar mensen wonen en het behandelcentrum samen te brengen, zo laat Raoul Bakkes, directeur zorg- en dienstverlening weten. “Dit is een ideale situatie die een absolute meerwaarde is voor zowel de zorg als de cliënt.” In iedere groepswoning is plaats voor acht bewoners, in totaal dus 72 zorgbehoevenden. “Daarnaast zijn er nog 42 bestaande appartementen voor mensen met een lichamelijke beperking die nog wel zelfstandig kunnen wonen. Dit is een modern zorgcentrum dat uitstekend aansluit bij de wensen en eisen van deze tijd.”

Keuzes maken

Het nieuwe zorg-, behandel- en revalidatiecentrum is ontworpen door 2.0 architecten en gevestigd op de locatie waar voorheen zorgcomplex Sint Martinus gevestigd was. De sloop startte in januari 2018 en duurde 12 weken. Op 1 september van hetzelfde jaar was twee derde deel als ruwbouw gereed en werd de eerste steen van de nieuwbouw gelegd. Eind mei 2019 is het Zorgplein dus al volledig opgeleverd. “Zorgorganisaties moeten tegenwoordig andere keuzes maken”, zo vervolgt Bakkes zijn uitleg over de nieuwbouw. “Er is een groeiende behoefte aan zorgplekken. Om klaar te zijn voor de toekomst is de stichting, in samenwerking met adviesbureau Van Aarle De Laat, in 2016 begonnen met een haalbaarheidsstudie voor de nieuwbouw en uitbreiding. Je weegt alle plussen en minnen af, discussieert en maakt keuzes. Vervolgens is een aanbesteding op basis van de bouwteamgedachte uitgeschreven, waarbij we op zoek zijn gegaan naar ervaren bouwteampartners met expertise die gedurende het traject kritisch meedenken.”

Kleinschalig wonen

Bij de negen groepswoningen staat de sfeer van kleinschalig wonen centraal. Ieder met een eigen karakter en woongroep. Volgens Bakkes bestaat de mogelijkheid om met kleine aanpassingen van cliëntgroep te wisselen. Wat houdt dat precies in? “Een woongroep voor mensen met dementie kan door middel van een aantal kleine aanpassingen ook gebruikt worden door ouderen met een lichamelijke beperking of door huntingtonpatiënten. Deze huntingtonpatiënten zijn net zo vaak jonge mensen die behoefte hebben aan zeer specialistische zorg en die wij in een zo vroeg mogelijk stadium willen ondersteunen en begeleiden. Zij verblijven vaak een aantal jaren in een zorginstelling als deze.” Behalve de woongroepen is er tevens een restaurant, maar ook een behandelcentrum waar tevens plek is voor patiënten die elders wonen. Hier zijn diverse oefen- en behandelkamers te vinden waar tachtig behandelaren werkzaam zijn. Variërend van fysio- en ergotherapeuten tot logopedisten, maar ook het administratieve personeel.

Weinig prikkels

Wie door de drie woongebouwen met ieder drie woonlagen loopt, zal merken dat de cliënt centraal staat. Iedere bewoner (met dementie, huntington en/of somatische beperkingen) is anders; heeft eigen behoeftes, beperkingen en mogelijkheden. Het gebouw is ontworpen volgens de door 2.0 Architecten ontwikkelde methode ‘belevingsgericht wonen’. Door de gemeenschappelijke woonkamer op te knippen en alle ruimtes van een eigen sfeer en prikkelniveau te voorzien, ontstaat er een grote diversiteit op dit gebied. Voor wie gezelschap zoekt, zijn er royale zithoeken inclusief TV. Wie minder goed bestand is tegen prikkels, kan kiezen voor de rust van de eigen slaapkamer of andere rustige hoekjes of ruimtes. Iedere slaapkamer is 23 vierkante meter groot en de kamergebonden badkamers 7 vierkante meter. Centraal in de woonruimte bevindt zich een kookeiland waar dagelijks vers gekookt kan worden. Tevens is iedere woning voorzien van een royale buitenruimte. Op maaiveldhoogte is een tuin; bewoners van hoger gelegen etages kunnen gebruik maken van daktuinen of een balkon. De verwachtingen zijn hoog, want de belevingsgerichte aanpak heeft bij eerdere projecten onder meer geleid tot 30% minder medicijngebruik en 85% minder conflictmeldingen. Architect Eric Schellevis zegt daar aanvullend op: “We hebben op alle mogelijke aspecten gelet om de bewoners rust te gunnen. Zo komen leveranciers van buitenaf, die bijvoorbeeld voor de bevoorrading zorgen, niet op de woning. Aan de achterzijde van het complex bevindt zich, volledig uit het zicht, de facilitaire ingang. Via de kelder en liften komen deze mensen met de karretjes wel op de etages tot de voordeur van de woongroepen, maar niet in de woongebieden zelf. Ze hebben via een speciale deur toegang tot de bevoorradingskast die aan de woonkant weer voor het personeel via een andere ingang bereikbaar is.” Stijn van Osta, senior projectmanager van Van Aarle De Laat vult hem aan. “Hier staat een complex voor de komende veertig tot vijftig jaar, waar bewoners van nu en later op een perfecte manier zijn gehuisvest.”

Optimale samenwerking

De keuze voor 2.0 architecten was voor stichting Land van Horne overigens logisch. Het Venlose bureau was eerder betrokken bij diverse bouwopdrachten voor Land van Horne. Tevens hebben de projectarchitecten Edwin van der Wulp en Eric Schellevis veel ervaring met soortgelijke projecten in de zorg. “Dit project werd gekenmerkt door een enorme complexiteit”, aldus Schellevis. “Je ontwikkelt en bouwt in het hart van een deels bebouwd gebied. Een aantal omliggende gebouwen, zoals de naastgelegen Long- en Shortstay-gebouwen en de bestaande gebouwen van Land van Horne bleven gewoon in gebruik en werden verbonden met de nieuwbouw. De samenwerking tussen alle bouwpartijen verliep optimaal omdat er in het Plan van Aanpak duidelijke afspraken waren gemaakt over budget, kwaliteit en tijd.” Van Osta knikt bevestigend:  “Wie niet mee in de pas liep, werd direct tot de orde geroepen.” Ook projectleider Rob Van den Boom van Mertens Bouwbedrijf onderschrijft het enorme belang van de optimale samenwerking. “Er was bij alle betrokkenen een enorme drive om hier iets fantastisch neer te zetten. Vanaf de eerste dag was dit project een feestje. Dat de gebouwen binnen de gewenste tijd zijn opgeleverd, mag in deze tijd van schaarste in de bouwwereld zeker ook als uniek gezien worden. Het was een voordeel dat wij beschikken over veel vaste partners die flexibel inzetbaar zijn. Daarom waren wij niet afhankelijk van de situatie op de markt. Dat draagt zeker bij aan de algehele kwaliteit. Regelmatig waren 120 tot 130 mensen op de bouw aanwezig. Ik heb dat telkens als een prachtige uitdaging ervaren. Een opdracht die volledig bij ons bedrijf past.”

LEAN

De woorden van Mertens onderstrepen de filosofie van LEAN bouwen die tijdens dit project werd toegepast. “Alle betrokkenen willen blijven leren en zichzelf verbeteren. Dit alles in het belang van de opdrachtgever.” Architect Edwin van der Wulp onderschrijft deze filosofie. “De planning is duidelijk; je weet wanneer iets klaar moet zijn en het maakt mensen nog meer persoonlijk betrokken doordat ze nieuwe inzichten krijgen. Het voordeel is dat niemand van zijn verantwoordelijkheden wegliep. Nu het project is opgeleverd, vind ik het zelfs jammer dat het voorbij is.” Mertens noemt tevens het belang van de vooraf gemaakte 3D-tekeningen. “Doordat iedereen in het voorstadium tot in detail kon zien hoe de nieuwbouw zou worden en het gebouw eigenlijk eerst virtueel is opgeleverd, ontstond er achteraf geen discussie. Er was voldoende tijd en ruimte om traditionele problemen weg te halen. De bestellingen waren keurig op het bouwschema afgestemd. Je maakt een gebouw zichtbaar en dus gelijk bespreekbaar. Dan ben je tevens goed voorbereid.”

Raoul Bakkes hoort het als opdrachtgever tevreden aan. “Vertrouwen, verantwoordelijkheid en plezier. Dat stond hier duidelijk centraal en precies dat hebben wij tijdens overlegmomenten ook zo gevoeld. Wij zijn zelf geen architect, adviseur of aannemer en hebben de partijen alle vertrouwen geschonken. Dankzij de heldere afspraken die vooraf gemaakt waren, is voor Land van Horne een prachtige huisvesting gerealiseerd.”