‘Geen invloed constructie op spiegeleffect dankzij geperfectioneerde, stelbare glaspanelen’

Op het terrein naast het bestaande museumgebouw van Boijmans Van Beuningen in Rotterdam verrijst een in glas afgewerkt, komvormig depotgebouw van 39,5 meter hoog. De directe omgeving wordt gereflecteerd in het pand, waardoor het met die omgeving ‘versmelt’. In die zin beoogt het Depot een visuele verdubbeling van het Museumpark, aldus architectenbureau MVRDV. Sorba verzorgt de engineering, levering en montage van de complete 3D-gevormde glazen gevel inclusief de deuren, alsmede de gevels van de dakopbouw.

Het Depot Boijmans Van Beuningen, nog dit voorjaar door hoofdaannemer BAM over te dragen aan het museum, is gerealiseerd met een in situ betonnen onderbouw, een prefab bovenbouwcasco en een dragende gevelschil van prefab betonnen panelen. Installaties als de hemelwaterafvoer en het isolatiepakket (Cooltherm) zijn aan de buitenzijde van de casco-constructie aangebracht, resulterend in de zogenoemde ‘zwarte gevel’. Aan deze constructie worden de glaspanelen middels tot op de millimeter nauwkeurig geplaatste rvs-consoles bevestigd. De glaselementen worden, verlijmd op een aluminium achterconstructie, met een vrije spouw gemonteerd.

RVS-consoles aan de isolatiegevel verzekeren de precisieplaatsing van de glaspanelen.

‘Onzekerheden weggenomen’

De spiegelgevel heeft een hoog ambitieniveau: het realiseren van een perfect spiegelende kom is geen sinecure. Park en stad worden gereflecteerd in het pand, waardoor het moet versmelten met de omgeving. “Uiteraard kent de realisatie daardoor meerdere uitdagingen”, zegt projectmanager Roeland Burgers van Sorba. Door het omschrijven in wiskundige regels kon de vorm van de glaspanelen voorafgaand aan de productie exact worden vastgelegd. Met erkenning van de curve als variabele konden aanpassingen in de vorm in late stadia van het ontwerp eenvoudig worden doorgevoerd, zonder het lopende proces te beïnvloeden. “De exacte vorm van de glaspanelen is vastgelegd in BIM/Revit. Alles is digitaal ingemeten. Elk glaspaneel is in eigen beheer verlijmd met de achterconstructie; wij weten van elk paneel de productiedatum en plaats op de gevel. De toleranties zijn per ruit tijdens de assemblage vastgesteld en de glaspanelen zijn op diepte stelbaar. De werking van de betongevel heeft geen invloed op het spiegeleffect. Met deze aanpak hebben wij zowel in de engineering, productie als montage zoveel mogelijk onzekere factoren weggenomen.”

Onzichtbare deuren

De grote deuren voor de entree en logistiek, uitgevoerd in 3D-gebogen glas, boden een aardige tour de force in de engineeringsfase, vervolgt Burgers. “Je kunt je voorstellen dat ook toegangen het spiegeleffect niet mogen verstoren, en dat is gelukt. Mits gesloten natuurlijk, ziet de voorbijganger niet dat het om deuren tot 4,5×1,5 meter met hang- en sluitwerk gaat. Daarbij komt dat bepaalde gevelruiten doorzichtig zijn en andere niet. In relatie tot het gewenste spiegeleffect heeft ook op dit vlak een uitdagende engineeringsfase plaatsgevonden – met resultaat.” Architect Arjen Ketting van MVRDV: “De meeste glaselementen zijn weliswaar repetitief, dubbel gebogen glas is in deze opzet nog niet eerder toegepast. De 64×28 elementen van gelaagd glas kunnen op sommige posities in dikte en coating verschillen, maar het moet wel een spiegelend geheel worden, een perfecte vorm. Met Sorba en de fabrikant van de glaspanelen in China hebben wij het ontwerp en de aansluitingen van de gevelelementen meermaals en ook ter plaatse gefinetuned, ten behoeve van de nauwkeurigheid van de vorm en een optimaal spiegeleffect. Het eindresultaat overtreft onze verwachtingen.”

De panelen worden met hoogwerkers gemonteerd.

Dak

De realisatie van de gevel, grotendeels uitgevoerd met hoogwerkers vanaf januari 2019, bevindt zich eind april in een afrondend stadium. Burgers: “Ook in de montagelogistiek is de eindkwaliteit leidend. De montage heeft verspreid over de rondlopende gevel plaatsgevonden; logistiek gezien niet ideaal, maar met het gewenste effect. Wij verwachten op grond van de laatste leveringen in juli klaar te zijn, met inbegrip van de afwerking van de dakopbouw, bestaande uit vliesgevels en aluminium/composiet-bekleding.” Ook met de dakopbouw wordt het Depot onderscheidend, zegt Ketting. “Wij creëren een dakpaviljoen in een toegankelijk dakbos met hoge grassen en volgroeide berken. Naast het realiseren van het gewenste effect op de omgeving met de spiegelgevel, is ook het zien groeien van het dakbos met ruisende blaadjes dit voorjaar een unieke ervaring.” Het dakbos fungeert tevens als buffer voor de hemelwaterafvoer, waartoe in het gebouw nog twee tanks en daarbuiten een waterberging zijn voorzien. “Dit gebouw voegt op meerdere vlakken iets wezenlijks toe aan de omgeving.”