Gebouw, gebruiker en buitenruimte komen samen in Energiehub050

Onze wereld staat voor de enorme opgave om van fossiele brandstoffen over te stappen naar volledig duurzame, CO₂-neutrale en hernieuwbare energiebronnen. Hernieuwbare energie van zon, wind, biomassa, lucht en water wordt steeds meer de norm, met als doel om de uitstoot van broeikasgassen terug te dringen en de opwarming van de aarde zoveel mogelijk te beperken. Het groeiende tekort aan vakmensen vormt een ernstige belemmering voor deze transitie. Daarom is nú actie nodig, vanuit overheid, bedrijfsleven én onderwijs. Bijvoorbeeld om het vakmanschap rondom de energietransitie te versterken en verbreden. Het Alfa-college pakt deze handschoen op. Samen met partijen zoals Draaijer, idverde NL, opererend vanuit idverde Advies, vestiging Den Bosch en idverde Realisatie, vestiging Heerenveen werkt zij aan Energiehub050: een inspirerende plek op het Suikerzijdeterrein in Groningen waar werken en leren rondom energie samenkomen.

Energiehub050 wordt een inspirerende plek waar studenten, docenten en medewerkers van bedrijven praktische toepassingen van de diverse alternatieve energievoorzieningen kunnen zien én ervaren. Studenten worden zo op een adequate manier voorbereid op een baan in de energietransitie. En ook inwoners van Groningen kunnen terecht in Energiehub050. Bijvoorbeeld om zich vrijblijvend te laten informeren over verduurzamingsmaatregelen in en om hun woning.

Draaijer werd al in een vroeg stadium door het Alfa-college betrokken, om het complete realisatietraject te begeleiden. “Ons aandeel startte met het opstellen van een businesscase, waarin we gekeken hebben of de energiehub rendabel te realiseren is”, vertelt Simon de Ruig, Projectmanager bij Draaijer. “Hierbij hebben wij met name gefocust op de duurzaamheid en circulariteit van de huisvesting, maar met actuele thema’s als klimaatadaptatie en biodiversiteit in ons achterhoofd. We hebben de aanbestedingsstrategie voor het bouwteam ontwikkeld en de daadwerkelijke aanbesteding verzorgd, op basis waarvan een integraal bouwteam met De Unie Architecten en BAM Bouw en Techniek – Integrale Projecten Noord is geselecteerd. Sindsdien staan wij in voor het projectmanagement en de directievoering.”

Belangrijkste doel van het Alfa-College was om een circulair gebouw te realiseren, met minimale milieu-impact en een maximale restwaarde. Maar ook om een regionale aanjager te zijn voor de energietransitie. “Om deze transitie te versnellen, hebben wij geadviseerd om een open blik te houden”, aldus De Ruig. “In plaats zelf oplossingen voor te schrijven in concrete eisen, kregen marktpartijen de kans om mooie en verrassende visies te formuleren.” Conform de visie van De Unie Architecten en BAM Bouw en Techniek is Energiehub050 uitgevoerd met zoveel mogelijk demontabele, hergebruikte en biobased materialen. “Aan de basis liggen een vloer en fundering met hergebruikte stelconplaten van de Afsluitdijk. Hier bovenop is in twee weken tijd een CLT-casco gemonteerd, met hergebruikte Azobé meerpalen uit Friesland. De houten dakelementen zijn gevuld met lokaal gewonnen vlas en voor de kozijnelementen is gekozen voor inlands Lariks. En ook het interieur is volledig opgebouwd met hergebruikte materialen.”

“Om de energietransitie te laten slagen, is het belangrijk dat we de kennis van de markt optimaal benutten”, benadrukt De Ruig. “Daarom hebben we al in de voorbereidende fase tevens een kick-off met pitchsessies georganiseerd, zodat innoverende partijen hún visie op Energiehub050 konden delen. De pitch van Pieter Jan Lourens, Productmanager Business, Industrie en Zorg bij idverde NL, viel positief op omdat zijn idee voor de buitenruimte daadwerkelijk iets toevoegt aan gebouw, gebruiker én gebied. Dit maakt Energiehub050 integraal duurzaam.”

“In stedelijke projecten wordt steeds vaker de relatie gezocht tussen gebouw, gebruiker en buitenruimte”, merkt ook Lourens. “Energiehub050 is hier een excellent voorbeeld van. Aanvankelijk had het Alfa-college vier ambities geformuleerd: Local talent, Revalue, Building Light en New Energy. Wij hebben hier de ambities Climate, Health & Identity en Biodiversity aan toegevoegd, die voortkomen uit het RICH-concept van idverde NL. Dit heeft bijvoorbeeld geleid tot een multifunctionele buitenruimte en groendak, waarbij een uitgekiend beplantingsplan de biodiversiteit in het gebied een impuls geeft. Maar ook tot een verbeterd rendement van de zonnepanelen. We hebben onderzocht hoe we waterretentie, waterbuffering en energieopwekking door middel van water kunnen combineren en hoe we de zichtbaarheid overdag én ‘s nachts kunnen verbeteren. Belangrijkste doel hierbij is om studenten, docenten en medewerkers van bedrijven uit te nodigen om naar buiten te komen. Hier kunnen zij namelijk zien én ervaren hoe groen en groeninnovaties bij kunnen dragen aan thema’s als duurzaamheid, biodiversiteit, klimaatadaptatie, ruimtelijke kwaliteit, gezondheid, energieverbruik en energiebesparing.”

Net als het gebouw zelf, wordt ook de buitenruimte waar mogelijk gerealiseerd met herbruikbare en biobased materialen. “De planten worden bijvoorbeeld geplaatst in bakken, zodat zij in de toekomst eenvoudig verplant of verplaatst kunnen worden”, vertelt Lourens. In 2030 krijgt het Suikerzijdeterrein namelijk een andere bestemming en wordt Energiehub050 verhuisd. Dankzij de slim ontworpen modulaire structuur kan het gebouw binnen een week gedemonteerd en elders opnieuw opgebouwd worden. Ook kan het gebouw andere configuraties krijgen. Inmiddels is het gebouw van Energiehub050 opgeleverd. idverde Realisatie, vestiging Heerenveen is druk bezig met de voorbereidende werkzaamheden voor de realisatie van de buiteninrichting. Ook worden nog diverse proefinstallaties geïnstalleerd, waarna Energiehub050 begin 2024 volledig operationeel zal zijn.