Vereniging Stroomversnelling geeft body aan Klimaatakkoord

‘Energielabels worden toegespitst op de vermindering van de energievraag’

Als één van de deelnemers aan de sectortafel Gebouwde Omgeving levert de vereniging Stroomversnelling een belangrijke bijdrage aan het recent gesloten Klimaatakkoord. Voorzitter Leen van Dijke: “De energielabels gaan feitelijk informatie geven over de werkelijke warmtevraag van een woning met maximale aantallen kilowatturen per vierkante meter als norm. Zo wordt daadwerkelijke vermindering van de energievraag het nieuwe uitgangspunt van woningverduurzaming. Verder verwachten wij veel van nieuwe tenderregelingen die de noodzakelijke industrialisatie van de woningbouw versnellen en duurzaam verankeren.”

Van Dijke ziet licht aan de horizon dankzij het recentelijk gesloten Klimaatakkoord. Hierin maken circa honderd bedrijven, maatschappelijke organisaties en overheden concrete afspraken over de maatregelen waarmee de CO₂-uitstoot in Nederland gereduceerd kan worden met de helft van de huidige waarden. Een aantal afspraken en regelingen, bijvoorbeeld ten behoeve van de investeringsruimte van woningcorporaties, zal daaraan bijdragen. De verhuurderheffing wordt vanaf 2020 – zij het op termijn gehalveerd, is in het Klimaatakkoord afgesproken. Zo krijgen de corporaties meer financiële ruimte om bij te dragen aan de energietransitie en verduurzaming van de bestaande voorraad. Er moet evenwel meer duidelijkheid komen over doelstellingen aan de aanbodzijde. Nu is bijvoorbeeld het labelsysteem nog te weinig resultaatgericht, zegt Van Dijke. “Zo gaan we de energielabels meer inhoud geven met labeling op basis van de maximale energievraag, met een beoogd maximum van 25 kWh/m² per nieuwbouwwoning.” We moeten ons als maatschappij niet focussen op eenduidige oplossingen zoals meer aansluitingen op warmtenetten, stelt Van Dijke. “De warmtenetten hebben een enorm bereik, maar simpelweg aansluiten is nog geen verduurzaming. Zijn de bronnen die de warmtenetten voeden wel duurzaam? De oplossing begint in elk geval bij het reduceren van de warmtevraag.”

Jarenzestigwoningen
De bouwsector heeft te maken met hoogconjunctuur en personeelstekort, en het is niet eenvoudig om de begindoelstelling van de maatschappelijke deal Stroomversnelling uit 2013 (100.000 NOM-renovaties in 2020) te bereiken. Van Dijke: “We haalden in 2018 een totaal van 8.000 NOM-renovaties en NOM-nieuwbouwwoningen, een forse vooruitgang ten opzichte van 2017. Maar gemakkelijk is het niet in de huidige markt.” Dat er een maatschappelijke basis ligt voor NOM-projecten is al langer een feit. “Met de energieprestatievergoeding heeft men een gegarandeerde kasstroom die realisatie van de NOM-renovatie mogelijk maakt. Daarnaast is het mogelijk een NOM-renovatie in stappen uit te voeren; een keurmerk hiervoor is in ontwikkeling.” 

Een NOM-renovatie is een investering in levensduur en vastgoedwaarde, alsmede onderdeel van langdurig onderhoud. “Wie investeert in verduurzaming, doet dat dus met het oog op de lange termijn, waarbij wij uiteraard adviseren ‘spijtvrije’ maatregelen uit te voeren. Als je een woning NOM-ready maakt (alleen dak- en gevelrenovatie; red.) is het uiteraard niet de bedoeling dat je bepaalde ingrepen in de woning later weer moet terugdraaien om verder te verduurzamen. Een ‘keurmerk op stappen’ kan daarin helpen.” De 8.000 geproduceerde NOM-woningen uit 2018 zijn een beweging in de goede richting, zegt Van Dijke, hoewel mede ingegeven door de toename van de nieuwbouwproductie. De voorzitter van de Stroomversnelling kijkt daarom kritisch naar de resultaten. “Verduurzaming van gestapelde bouw en nieuwbouw zijn mooi, maar bij de renovatie van grondgebonden woningen valt de meeste energiewinst te behalen. En jarenzestigwoningen zijn daarin prioriteit nummer één.”

Stimulering Duurzame Productie (SDE)
Er is werk aan de winkel, ook voor de industrie in het kader van innovatiekracht. Leen van Dijke verwacht veel van de nieuwe tenderregeling voor de industrialisatie van renovatieconcepten voor bestaande woningen. Dat zal uitdagen tot strategische vormen van samenwerking van meerdere partijen in de verduurzaming van de gebouwde omgeving. “Daar hebben de deelnemende consortia om meerdere redenen baat bij, want circulaire doelstellingen zijn ook gemakkelijker te halen met elkaar en onder geconditioneerde omstandigheden.” De ondersteunende subsidieregeling is vergelijkbaar met die van windparken (SDE). Er zal dus veel belangstelling voor bestaan. En in tegenstelling tot een subsidie voor de afnemer zal een subsidieregeling die zich richt op de aanbodkant een verandering in de sector kunnen bewerkstelligen. “Er wordt geselecteerd op kwaliteit, op de aanbieding die de meeste CO₂-reductie biedt en het minst gebruik maakt van het beschikbaar gestelde subsidiebedrag. Net als bij het genoemde verhaal van de energielabeling moet de SDE-regeling gericht zijn op daadwerkelijke vermindering van de warmtevraag.” Het ‘polderen’ bij het Klimaatakkoord en de bijeenkomsten van de sectortafel Gebouwde Omgeving zijn nuttig geweest; het gevoel van urgentie wordt breed gedragen, denkt Van Dijke. “Het is nu aan de sector zelf – en dat zijn zowel opdrachtgevers, industrie als eindgebruikers, om er een succes van te maken. NOM-renovatie volgens de Stroomversnelling, mits gericht op vermindering van de energievraag, zal zeker een bijdrage leveren aan het halen van de klimaatdoelstellingen.”