Veiligheidsrisico’s in de bouw

De risico’s van ongevallen op het werk zij het grootst in de bouw. Jaarlijks gebeuren er teveel ongelukken, soms met ernstige afloop. De Arbowet verplicht werkgevers risico’s in te schatten en te beschrijven in het zogeheten risico-inventarisatie en -evaluatieplan. Vervolgens dient er een plan van aanpak te zijn over welke maatregelen er zijn genomen om de risico’s te minimaliseren. Iets meer dan de helft van de bouwbedrijven is in het bezit van een risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E), maar slechts de helft van die bouwbedrijven heeft daadwerkelijk een plan van aanpak. Ofschoon dit voor alle bedrijven een wettelijke vereiste is heeft dus driekwart van de bouwbedrijven geen beschreven plan van aanpak omtrent de risico’s.

Wat zijn de risico’s?

Langdurige arbeidsongeschiktheid door fysieke belasting komt veel voor. Vallen en struikelen zijn de meest voorkomende ongelukken. Fysieke belasting is dus een groot risico. Een groot deel van de ongevallen in de bouw wordt veroorzaakt door vallen en struikelen. Ongevallen door onbeveiligd werken op hoogte zijn ook aanzienlijk. Veiligheid is een belangrijk thema en bij elk ongeluk dient een uitgebreide evaluatie te worden opgemaakt hoe dit kon gebeuren en hoe het voorkomen kan worden. Risico analyse is geen statisch begrip, maar werkzaamheden wijzigen voortdurend waardoor ook risico’s wijzigen.

Persoonlijke beschermingsmiddelen

Risico’s worden ingedeeld in categorieën. De eerste categorie betreft een laag risico, vervolgens een middelhoog risico en categorie 3 betekent een hoog risico op ongelukken. Het spreekt voor zich dat de beschermingsmiddelen zijn afgestemd op de risicoindeling. Bij het werken op de bouw zijn de gemiddelde werkzaamheden ingedeeld in categorie 2, derhalve een middelhoog risico. De arbeidsrisico’s; tillen, duwen, trekken en dragen komen het meest voor. Werken op hoogte of het werken met specifieke machines krijgen een categorie 3 label. Er zijn geen bouwwerkzaamheden bekend die buiten de risicocategorie vallen.

Bij persoonlijke beschermingsmiddelen zijn werkschoenen,  handschoenen en regenkleding categorie I. Veiligheidsbrillen, veiligheidsschoenen en -helm categorie II. Harnasgordel, chemisch bestendige kleding of persluchtmaskers zijn categorie III voorbeelden. Bij alle beschermingsmiddelen zijn kwaliteitsnormen gesteld. De kwaliteitsnormen betreffen minimaal een CE-markering en een gebruiksaanwijzing. De fabrikant moet een technisch dossier van het product aanleggen en aangeven welke veiligheid verwacht kan worden. De meeste beschermingsmiddelen zijn gericht op vitale onderdelen als hoofd, ogen, oren, handen en voeten. Bij categorie III producten betreft het dikwijls een totale persoonlijke bescherming.

Persoonlijke bescherming

Om veilig te kunnen werken kunnen beschermingsmiddelen die gericht zijn op vitale onderdelen helpen om erger te voorkomen. Naast de plicht van de werkgever om gecertificeerde beschermingsmiddelen te verstrekken, dienen werknemers deze conform gebruiksbeschrijving te gebruiken. Een heldere informatie over veiligheid en het juist gebruiken van de middelen is een belangrijk issue. Ook dit soort periodieke informatieoverdracht dient in een plan van aanpak te worden opgenomen.

Het bagatelliseren van risico’s omwille van tijdswinst is uit ten boze, maar komt veel voor. De houding voor veilig werken moet door de werkgever gepromoot worden en de werknemers dienen de geboden veiligheid serieus te nemen.