Elements draagt bij aan ‘stad tussen de bomen’

Nieuw invulling voor verouderd kantorengebied

In een razend tempo schiet in het Haarlemse stadsdeel Schalkwijk het project Elements uit de grond. Het project omvat de transformatie van het oude kantoorgebouw van Fluor en het omringende parkeerterrein tot een gemengd, levendig en autoluw woon- en werkgebied.

De ingenieurs van het Amerikaanse bedrijf Fluor verhuisden een paar jaar geleden naar Hoofddorp. Dura Vermeer Bouw Midden West bouwde dit nieuwe onderkomen. “Onderdeel van deze overeenkomst vormde ook de herontwikkeling van het terrein en gebouw in Haarlem”, vertelt Martijn Kramer, uitvoerder van dit project bij Dura Vermeer. “Elements draagt bij aan de nieuwe invulling van het voormalige kantoor- en bedrijvengebied Schalkwijk Midden volgens een ontwikkelkader dat de gemeente in samenspraak met de verschillende eigenaren heeft opgesteld. Ingebed in het groen ontstaat hier een nieuw woon- en werkgebied.” Het merendeel van de bestaande bebouwing zal worden gesloopt, waarna rond een groen ingericht en autoluw middengebied zo’n 1.250 huur- en koopwoningen moeten verrijzen. Zo ontstaat een ‘stad tussen de bomen’, waarbij vooral op de begane grond ruimte is voor werkplekken, horeca en andere voorzieningen.

Het stedenbouwkundig plan voor Elements is opgesteld door Dura Vermeer en bestaat uit 5 deelprojecten, ontworpen door verschillende architectenbureaus. Op het voormalige parkeerterrein rond het Fluor-kantoor verrijzen nu 4 nieuwe bouwwerken. Het Amerikablok langs de Amerikaweg bestaat uit 3 woontorens, goed voor 149 appartementen boven een parkeerkelder. Het hoogste punt is inmiddels bereikt, wat tevens geldt voor gebouw Floors met 41 appartementen langs de Europaweg. De staalconstructie van het Smart Dock, een parkeergarage met op de begane grond een werkcafé en servicepunt, is ook op het hoogste punt aanbeland. Na de bouwvak is de bouw gestart van het laatste deelproject, met 10 Townhouses en in Lookout komen 8 appartementen.

Het 5e en meest bijzondere deelproject is Factory en betreft de transformatie van het oude hoofdgebouw. Toen dat in de jaren ’70 van de vorige eeuw werd gebouwd, ging Fluor al uit van tijdelijk gebruik; op termijn zou het gebouw een andere invulling krijgen. Het is dan ook ontworpen met een verdiepingshoogte van meer dan 3 meter en een open kolommenstructuur met een ruime beukmaat van 7.20 meter. Karakteristiek zijn de enorme paddenstoelvormige kolommen. 

Het gebouw is nu tot op de betonconstructie ontmanteld. Naar een ontwerp van Elephant komen hier 96 loftwoningen van 80 tot 200 vierkante meter groot, 18 per verdieping, waarvan een deel vrij indeelbaar is. Het betonwerk blijft in het zicht en de enorme paddenstoelkolommen staan voor het merendeel vrij in de woonruimte. Dit versterkt het industriële karakter van de woningen. De meeste woningen zijn ontsloten via de 2 trappenhuizen in de bestaande betonnen kern van het gebouw. Voor de hoekappartementen zijn 4 nieuwe trappenhuizen gerealiseerd. Op het dak komt een grote gemeenschappelijke daktuin.

Om voldoende daglicht in de diepe woningen te krijgen, is de buitengevel opgebouwd uit driehoekvormig erkers. In totaal gaat het om 576 stuks. De erkers steken per verdieping wat verder uit de gevel, tot 1,5 meter op de bovenste verdieping. Elke erker heeft ook een iets afwijkende vorm, wat een rijk geschakeerd gevelbeeld oplevert. Dat betekende voor Dura Vermeer een grote uitdaging, zegt Emiel Kemp, die als uitvoerder verantwoordelijk is voor de bouw van Factory. “Voor elke erker hebben we de vloer in het werk moeten storten. Dan gaat het dus om 672 vloeren. Daarbij hebben we ook te maken met maatverschillen, dat was niet voorzien. Na de sloop hebben we van de binnenzijde een 3D-scan gemaakt die de maatverschillen aan het licht bracht. Vervolgens hebben we ook de buitenzijde gescand, ook daar is sprake van maatverschillen als gevolg van verzakking en variatie in kolommen. Het heeft veel gevraagd van ons team om dat op te vangen in het ontwerp van de gevel, een rechte gevel was een stuk makkelijker geweest. Maar het levert uiteindelijk een uniek gebouw op.”