Een uitgebreid pakket aan installaties, verstopt in Paleis Het Loo

Tijdens de grootschalige vernieuwing en verbouwing van Paleis Het Loo droeg Heijmans zorg voor alle technische installaties. Zowel in de gebouwen als op het terrein. In totaal werd voor maar liefst 17 miljoen euro aan werktuigbouwkundige en elektrotechnische installaties ingepast, waarbij de eeuwenoude grandeur van het paleis werd behouden. Met de opdracht werd een vervolg gegeven aan een langdurige samenwerking, vertellen projectmanager Frans van Kruijl en werkvoorbereider/projectleider E Rudolf van de Kolk. In het verleden heeft Heijmans namelijk ook 13 jaar het E-technisch onderhoud van het museum verzorgd. Hierdoor was de totaalinstallateur al goed bekend met de waarde én functies van de diverse paleisruimtes, evenals de locaties van de installatietechnieken. Een uitkomst, want lang niet alles stond op tekening….

Heijmans heeft onder andere de decentrale verwarmings- en koelinstallaties in de gebouwdelen vervangen door een centrale en moderne installatie. “Afhankelijk van de actuele buitentemperaturen, koude- en warmtevraag werd steeds het meest duurzame systeem ingezet”, aldus Van Kruijl. “In het energiegebouw zijn twee gasgestookte ketels van 900 kW (totaal: 1,8 MW) geplaatst, die warm water tot 90°C kunnen leveren. Een belangrijke voorwaarde, omdat de bestaande raamconvectoren in het monumentale paleisdeel zijn behouden. Dankzij de hoge aanvoertemperatuur kunnen de convectoren ook op de koudste dagen van het jaar in een comfortabele binnentemperatuur voorzien. Zodra het kan echter, wordt er gebruik gemaakt van duurzamere installaties.” Op het terrein heeft Heijmans een warmtekoudeopslag met monobron van ca. 800 kW gerealiseerd, met een diepte van 90 (warme bron) en 155 meter (koude bron). “Een drycooler (785 kW) op het dak kan worden ingezet voor koeling en houdt de broninstallatie in balans.”

Ook zijn twee lucht/water-warmtepompen van 307 kW geïnstalleerd. Naarmate het kouder wordt, worden bovendien twee inpandige water/water-warmtepompen van 400 kW ingezet om warmte te leveren, vertelt Van Kruijl. “Als afgiftesysteem in de nieuwbouwdelen is grotendeels gekozen voor luchtverwarming in combinatie met vloerverwarming en vloerkoeling, klimaatplafonds en een enkele radiator.” De totale luchtverversing bedraagt circa 250.000 m3/h. “Om dit mogelijk te maken, hebben we 25 luchtbehandelingskasten tot 40.975 m3/h geïnstalleerd. Daarnaast is circa 10.700 m2 aan luchtkanalen aangebracht.” Dankzij de nieuwe installaties wordt volledig voldaan aan de hedendaagse normen van duurzaamheid, gezondheid en comfort. “Bovendien beschikt Paleis Het Loo nu over ruimten met een veel hogere klimaatklasse, bijvoorbeeld ten aanzien van temperatuur en luchtvochtigheid, waardoor het ook kunst kan inlenen.”

Om een grotere brandcompartimentering mogelijk te maken, is het oude paleisdeel volledig voorzien van een watermistinstallatie. “Deze installatie functioneert onder hoge druk, waardoor minder water nodig is om een onverhoopte brand te bestrijden”, aldus Van Kruijl. “Dankzij een groot koelend vermogen wordt de vluchttijd bovendien verlengd.” Om de watermistinstallatie onzichtbaar weg te werken in de monumentale paleisruimtes, was een behoorlijke uitdaging. “Ditzelfde geldt voor de inpassing van de E-installaties”, vertelt Van de Kolk. “Aanvankelijk zouden we de bestaande 230-Volt installatie in het monumentale paleisdeel grotendeels behouden. Met de grootschalige asbestsanering echter zijn op veel plekken installatiedelen verwijderd. Het inzichtelijk krijgen en opnieuw koppelen van de resterende componenten was zo complex, dat we in overleg met Paleis Het Loo hebben besloten om de installatie compleet te vernieuwen. Dit was best spannend. Om de juiste plekken voor de componenten en doorvoeren te bepalen, zijn we soms letterlijk samen de ladder op gegaan of onder de vloeren gekropen.”

De centrale stroomvoorziening is door Heijmans verplaatst van de Westvleugel naar het energiegebouw. “Gekozen is voor een inpandige trafo met een vermogen van 1.600 kVA van waaruit één hoofdverdeler en circa vijftig onderverdelers worden gevoed”, aldus Van de Kolk. “Daarnaast zijn in het energiegebouw een NSA en UPS voorzien.” Alle nieuwe verlichting is uitgevoerd in LED. “In totaal zijn circa 1.500 LED-armaturen geïnstalleerd, evenals 6.500 meter voeding en meer dan 1.000 datapunten ten behoeve van de data-installatie.” De museale verlichting is in eigen beheer door Paleis Het Loo vervangen of teruggeplaatst.

Tijdens de vernieuwing en verbouwing zijn flinke aantallen installaties ingepast. “De technieken zelf waren niet uitdagend, dat is ons vak”, benadrukt Van Kruijl. “De onzichtbare inpassing ervan in de monumentale ruimtes echter, was een heel ander verhaal. De informatie was soms lastig te vinden. We hebben regelmatig oude tekeningen ingescand en foto’s gemaakt, die over elkaar zijn geplakt. Hier overheen hebben we bovendien de oude balkentekeningen gelegd, die nog met een pen en liniaal zijn getekend. Dat maakte dit project heel bijzonder, wat tevens geldt voor een allerlaatste installatie: de fonteininstallatie op het binnenterrein, waarin grote aantallen leidingen en pompen zijn geïnstalleerd om een imposant waterspektakel mogelijk te maken.”