V&G-coördinatie ontwerpfase verplicht in bouwtrajecten

Bouwveiligheid begint met verantwoord opdrachtgeverschap. Maar wie is die opdrachtgever: de gebouweigenaar, ontwikkelaar of aannemer? En wat verstaan we onder verantwoord opdrachtgeverschap? “Opdrachtgeverschap is geborgd in wet- en regelgeving”, zegt senior adviseur Max Oostendorp van Aboma. Daarbij is het verplicht om al in de ontwerpfase een projectspecifiek Veiligheids- en Gezondheidsplan op te stellen. Aboma kan opdrachtgevers ondersteunen met coaching en opleiding, zoals voor de V&G-coördinator ontwerpfase.

De wettelijke opdrachtgever is diegene ‘voor wiens rekening en/of op wiens initiatief een bouwwerk tot stand wordt gebracht’. Dat kan een ontwikkelende bouwer zijn, een projectontwikkelaar of de gebouweigenaar. Het bouwproces is echter een samenspel van gedeelde verantwoordelijkheden en afspraken. “Aannemers zijn over het algemeen al verder dan opdrachtgevers als het gaat om V&G-coördinatie. Gelukkig zien wij ook steeds meer ontwikkelaars en opdrachtgevers in onze trainings- en coachingtrajecten. Als het gaat om training, hebben wij bijvoorbeeld zelfs de Arbeidsinspectie mogen trainen”, zegt Oostendorp, die vanuit verschillende KAM-functies bij Aboma terechtkwam als adviseur. “Veilig bouwen en onderhouden begint in de ontwerpfase en dient projectspecifiek te worden ingevuld; veiligheid begint aan de voorkant.” Preventie is alles bij veiligheidsissues, dat spreekt voor zich. “Niemand wil acteren na een ongeval of een bouwwerk na oplevering voorzien van veiligheidsmaatregelen die in de ontwerpfase al bedacht konden zijn. Het is noodzaak om aan de voorkant samen te werken aan bouwveiligheid. Dat is verantwoord opdrachtgeverschap, gedefinieerd als de opdrachtgever die de wettelijke verplichtingen voldoende invult en integrale verantwoordelijkheid neemt in de vergewisplicht van de veilige totstandkoming van het bouwwerk.”

Aboma coacht onder meer bouwpartijen en leidt mensen op, bijvoorbeeld tot V&G-coördinator. Soms gedelegeerd aan de architect; soms wordt een externe partij ingeschakeld. “Maar let op, de opdrachtgever blijft verantwoordelijk. De vraag is of de opdrachtgever voldoende bouwexpertise heeft of niet”, vervolgt Oostendorp. “Je ziet bijvoorbeeld bij woningcorporaties en gemeenten dat die expertise wordt uitbesteed. Coaching c.q. opleiding op maat is van belang.” Aboma biedt een tweedaagse training tot V&G-coördinator. De eerste dag wordt besteed aan wet- en regelgeving en voorbeelden, de tweede aan ontwerptoetsing van een bestaand project. Best uitdagend. “De ontwerptoetsing kan op tijd inzicht geven in een gevaarlijke situatie tijdens het bouwen of tijdens gebruik en onderhoud. Cursisten worden begeleid in het maken van de afwegingen om tot goede keuzes te komen, die het gevaar voorkomen. Een voorbeeld is de veilige maakbaarheid van het constructieve skelet of de mogelijkheid om veilig onderhoud aan dak of gevel uit te voeren. Een ander voorbeeld: de gebouweigenaar is verantwoordelijk voor de noodzakelijke veiligheidsvoorzieningen. Als deze ontbreken en de aannemer niet aan de bel trekt bij een onveilige situatie en er gebeurt iets, dan is deze als werkgever in beginsel verantwoordelijk. Vervolgens stelt de handhaver de vraag: heeft de opdrachtgever wel voorzieningen getroffen voor veilig onderhoud? Het zou wenselijk zijn dat aannemers vaker de opdracht weigeren en de te treffen voorzieningen aan de orde te stellen.” Nog wenselijker uiteraard is dat opdrachtgevers onveilige situaties voorkomen. “Aboma kan daarbij helpen, met coachings- en opleidingstrajecten.”