Torenhoge eisen voor constructie en akoestiek

Cultureel centrum blaast Hart van Zuid nieuw leven in

De herontwikkeling van Hart van Zuid in Rotterdam gaat voortvarend. Met het Kunstenpand is het gebied weer een markant punt rijker. Het kloeke, bakstenen gebouw met de spraakmakende aluminium ‘sluier’ is klaar voor miljoenen bezoekers extra in het gebied.

Binnen het plan ‘Hart van Zuid’ worden diverse gebouwen met een culturele functie aangepakt. Samen moeten ze Rotterdam weer een bruisend hart geven. De transformatie van het voormalige deelgemeentekantoor Rotterdam Charlois tot 50-meter-zwembad, de uitbreiding van het Hoornbeeck College en de vernieuwing van Ahoy zijn reeds gerealiseerd. Nu is het Kunstenpand aan de beurt, het nieuwe onderkomen voor Theater Zuidplein en de bibliotheek. De hoge, centrale ontvangsthal geeft toegang tot de twee theaterzalen, bibliotheek, expositieruimte en ´foodcourt´.

Hoge eisen voor bouw en geluid

De gesprekken voor het ontwerp van het Kunstenpand begonnen in 2005. Vanaf dat moment was ook Arnold Robbemont, adjunct-directeur van Zonneveld ingenieurs, betrokken bij het project. “Heb je te maken met een locatie voor veel bezoekers, dan valt zo’n gebouw onder de zogenaamde consequence class 3”, vertelt hij. “Kort door de bocht betekent dit dat de samenhang van het gebouw robuuster moet zijn dan die van een gemiddelde eengezinswoning. Ook de eisen op het gebied van geluid zijn hoog. De zalen moeten niet alleen onderling worden ontkoppeld, ook de geluidsuitstraling naar buiten is gelimiteerd.”

Een bouwteam met specialisten

Met dit gegeven werd de bouw voorbereid door een team van specialisten. Samen zochten zij naar integrale oplossingen met voldoende ruimte voor installaties. Robbemont: “De hoge eisen op het gebied van constructie, akoestiek, verlichting en theatertechniek vereisten samenwerking. Zalen, toneeltoren en techniek konden alleen aan de verwachtingen voldoen als alles op elkaar werd afgestemd. Een aardig voorbeeld van de hoge geluidsisolatie is de luchtspouw van de theaterzaal. Deze is 2 m breed, terwijl een reguliere spouw 20 cm is.”

Extreme brandwerendheid

Ook de eisen op het gebied van brandwerendheid zijn hoog. De constructie voor het dak van de theaterzaal – 35 x 18 m – is geïntegreerd in de onderliggende rollenzolder en moest zo worden ontworpen dat deze bij brand niet bezwijkt. “In plaats van het staal brandwerend te bekleden, is het dak met trekbanden gekoppeld aan de zaalwanden. Als nu de staalconstructie door brand haar draagkracht verliest, gaat de dakvloer als een zeil aan de wanden hangen, waardoor instorten wordt voorkomen.”

Onverwachte uitbreiding

Met alle oplossingen ontvouwde zich langzaam maar zeker het definitieve ontwerp. Totdat het team werd verrast door nieuwe uitdagingen. De gemeente wilde de capaciteit van de foyer van het gebouw verhogen. “We moesten toen integraal de gevraagde uitbreiding inpassen in het bestaande ontwerp. Het was wel even slikken, maar natuurlijk hebben we het weer samen opgepakt om hetzelfde kwaliteitsniveau te bereiken.”

Inmiddels verkeert de bouw van het Kunstenhuis in het afrondende stadium. Aan de buitenzijde worden de gevels bekleed met opengewerkte gevelpanelen die het gebouw een eigen gezicht geven. “Het is mooi om te zien hoe de papiermassa’s zijn omgezet in een bouwwerk waarin alles klopt.”