Theemswegtracé, Rotterdam | Even een stukje havenspoorlijn verleggen

Theemswegtracé lost knelpunt Calandbrug op

Aannemerscombinatie SaVe bouwt in een hoog tempo aan de onderbouw van wat eind 2021 het Theemswegtracé moet worden: een slimme omweg waarmee het Havenbedrijf toekomstige opstoppingen op spoor en water wil voorkomen. Een kunstwerk van formaat.

In de haven van Rotterdam komen alle transportvormen in hoge intensiteit samen. Als daar knelpunten in dreigen te ontstaan, is het zaak daar snel en adequaat op te anticiperen. De Calandbrug bij Rozenburg is zo’n knelpunt. Deze stalen hefbrug uit 1969 is een schakel in de Betuweroute, de spoorverbinding tussen het westelijk havengebied en achterland, en biedt toegang tot de Brittanniëhaven voor de zeescheepvaart. Ten opzichte van 2010 verwacht men in 2030 een verdubbeling van het aantal dagelijkse brugopeningen en minstens een verdubbeling van het aantal treinen per dag. Om dit infarct te voorkomen, is een slimme omleiding verzonnen waarmee spoorverkeer niet meer de scheepvaartroute doorkruist: het Theemswegtracé.

Brug over de Rozenburgsesluis.

Samen Verbinden

De omleiding bestaat volledig uit een viaduct dat begint vlak voor de Calandbrug, waar het nieuwe spoortraject rechtsaf met een boogbrug de tunnelbak van de Thomassentunnel oversteekt. Op de Neckarweg doorkruist het viaduct de strook windschermen om vervolgens via een tweede boogbrug over de Rozenburgsesluis zijn weg over drie kilometer te vervolgen op de Theemsweg. Bij de Merseyweg komt de aansluiting op het bestaande spoor langs de A15. De onderbouw van het Theems­wegtracé wordt gebouwd door aannemersconsortium SaVe – Samen Verbinden – waarin BESIX, Dura Vermeer, Mobilis, Hollandia en Iemants samenwerken (Iemants is contractpartij voor Smulders). Het tempo zit er goed in: in november 2017 won SaVe de tender (van vijf aanbieders), in september 2018 begon de feitelijke bouw en eind 2020 draagt de combinatie over aan de makers van het spoorsysteem. Eind 2021 kunnen de eerste treinen gaan rijden.

Luchtopname van een deel van het projectgebied. (Foto: PortPictures/Danny Cornelissen)

4D

“Dat is zeker een hoog tempo”, beaamt Dieter Behaeghel, projectmanager van SaVe. “En ondanks dat het een omvangrijk werk is met technische uitdagingen, omliggende bedrijven die 24/7 door willen werken, verschillende soorten infrastructuur waar je mee te maken hebt en een scala aan leidingen en kabels onder de grond, liggen we goed op schema. Samen verbinden gaat gepaard met goed samenwerken en aandacht voor de relatie. Niet alleen met de partners maar ook met het Havenbedrijf Rotterdam, alle stakeholders en de projectomgeving. Ons doel is om steeds veilig en goed voorbereid aan de slag te gaan. Zo is het project helemaal in BIM uitgewerkt, maar dan in 4D, waarin we 3D combineren met planning. Zo kom je vooraf knelpunten op het spoor met bijvoorbeeld kraanopstellingen, transport van grote elementen en bouwkuipen.”

Dieter Behaeghel: “Een goede relatie met alle stakeholders is essentieel.”

Deelprojecten

Het Theemswegtracé is in totaal vier kilometer lang en is opgedeeld in deelprojecten met eigen uitvoerders. Behaeghel: “Het viaduct langs de Theemsweg is bijvoorbeeld één bouwstroom. Daar worden achter elkaar funderingen gemaakt, poeren en kolommen gestort, prefab onderslagbalken gelegd en dertig meter lange liggers geplaatst. En dat zo’n zeventig keer. De stalen bruggen zijn ook aparte projecten die parallel uitgevoerd worden.”

Brug-in-aanbouw over de Thomassentunnel.

Hollandia en Iemants zijn de bruggenbouwers, die afgelopen zomer hun brugsecties hebben ingevaren en op de voorbouwlocaties bezig zijn met de assemblage. De bruggen lijken identiek, maar die over de Thomassentunnel is met zijn aanloopstukken een goede 270 meter lang, de brug over de sluis is ruim 170 meter lang maar is zwaarder en breder omdat het spoor daar een bocht maakt. Alleen aan staal wegen ze al 4.200 en 4.300 ton. Als ze op hun plek staan, komt er nog een zwaar gewapend betonnen dek op en dan verdubbelt het gewicht bijna.

Langs de Theemsweg staan gestorte kolommen klaar voor het plaatsen van onderslagbalken

Vier kilometer werkterrein

Buiten deze in het oog springende deelprojecten zijn er tal van kleinere werken die hebben gespeeld of nog aan de orde zijn. Zo heeft het Havenbedrijf al eerder het stamspoor en het fietspad op de Theemsweg verplaatst en een leidingenbrug verhoogd van zeven naar zeventien meter. SaVe heeft zelf de Theemsweg gefaseerd naar het noorden verplaatst om ruimte te maken voor het nieuwe spoorviaduct. In 2018 zijn drie grote schalen van het kenmerkende windscherm aan de Neckarweg gesloopt zodat het spoorviaduct hier doorheen kan. Aan de andere kant van de weg heeft het Havenbedrijf op voorhand een rij smallere nieuwe schalen gebouwd. Bij de Neckarhaven loopt het viaduct deels over het terrein van Vopak, dus die zullen te zijner tijd een weekend de zaak moeten sluiten. Behaeghel: “Dat laat nog eens goed zien hoe belangrijk dat contact is met de stakeholders. Je werkterrein is vier kilometer lang, deels bebouwd en deels in gebruik. Je kunt alleen slagen als je dat van tevoren goed oplost.