Stadskantoor | Tilburg

Het Tilburgse stadskantoor, in de jaren zeventig ontworpen door Kraaijvanger Architecten, was niet meer van deze tijd. Na uitgebreid overleg werd besloten het bestaande gebouw deels te slopen, te strippen en met de betonconstructie als basis een nieuw stadhuis te realiseren. Het ontwerp is van DEDRIEarchitecten.

“Het voormalig Stadskantoor 1wordt inmiddels stadhuis genoemd”, vertelt Ger Rosier van DEDRIEarchitecten. “Samen met Stadskantoor 2 – gelegen in de voormalige bibliotheek –vormen beide gebouwen het bestuurlijk en ambtelijk hart van Tilburg. Vooralsnog ligt de focus op het gebouw van Kraaijvanger. Dat voldeed niet meer aan de eisen van deze tijd. Het gebouw was niet uitnodigend, had geen herkenbare entree en geen logische interne routing. In 2013 kwamen de eerste ideeën voor een alternatief. Daarbij is onder meer gekeken naar nieuwbouw in de zogenaamde Spoorzone. Uiteindelijk vormde zich het idee om na het strippen het gebouw te voorzien van een nieuwe gevel en vervolgens uit te breiden. Een belangrijke wens van de gemeente was om aan de noordzijde van het gebouw een nieuwe winkelstraat te realiseren. Na ons eerste ontwerp, gebaseerd op het stedenbouwkundig plan van Kees Rijnboutt, bleek er in Tilburg een discussie gaande over het behoud van het gebouw van Kraaijvanger.”

Ruggengraat van het nieuwe stadhuis
Er waren, zegt Rosier, mensen die achter het plan van volledige sloop en nieuwbouw stonden, anderen vonden dat het bestaande gebouw moest worden behouden. Paul Meurs van Steenhuis-Meurs werd benaderd om een culturele waardestelling van het gebouw op te stellen. “Het ontwerp werd uitgaande van de bevindingen van Paul Meurs aangepast. De compositie van het gebouw van Kraaijvanger, bestaande uit drie herkenbare volumes, werd als uitgangspunt genomen voor het nieuwe stadhuis. Aan het Stadhuis- en de Willemspleinzijde hebben we een transparant bouwdeel toegevoegd. Dit deel verbindt de publieke functies in het gebouw en is de ruggengraat van het nieuwe stadhuis. Aan de noordzijde krijgt het gebouw een plint met winkels waardoor het Tilburgse winkelgebied wordt versterkt.”

Rosier legt uit dat naast het voormalig Stadskantoor 1 het Paleisraadhuis ligt, wat oorspronkelijk gebouwd werd voor Koning Willem 2 en rond 1930 ingrijpend verbouwd is tot stadhuis. Beide gebouwen worden in het ontwerp van DEDRIEarchitecten met elkaar verbonden. “Die verbinding, deel van de ruggengraat, zorgt ervoor dat beide gebouwen kunnen functioneren als één geheel met elk hun specifieke ruimtes. In het stadhuis komen bijvoorbeeld de raadszaal, vergaderruimtes en kantoren voor ambtenaren en het college. Het Paleisraadhuis heeft een meer representatieve functie met onder meer ruimtes waar huwelijken voltrokken kunnen worden.”

Vertrouwd en eigentijds
Met name de toren van het gebouw van Kraaijvanger bezit een zeer bijzondere constructie, aldus Rosier. “Door de robuuste balken en kolommen ‘kraagt’ de gevel als het ware uit. Hierdoor ontstaan zogenaamde lintramen. Deze doorlopende glasstroken geven een bijzondere ruimtebeleving. “Door de herkenbaarheid van de compositie van het gebouw van Kraaijvanger en het toepassen van dezelfde natuursteen als bij de oorspronkelijke architectuur zal het nieuwe stadhuis enerzijds een vertrouwde en anderzijds een eigentijdse uitstraling bezitten. Daarmee ontstaat een nieuw gebouw dat toch niet helemaal nieuw is.”