SAWA: een revolutionair houten woongebouw op de Lloydpier

Op de Lloydpier in Rotterdam staat een bijzonder project op het punt van beginnen. Met SAWA willen ontwikkelaars Nice Developers en ERA Contour bewijzen dat circulair bouwen met hout ook in de hoogbouw mogelijk is. Bovendien moet SAWA de biodiversiteit in de stad stimuleren. “Het woongebouw is het gehele jaar voorzien van groene en bloeiende beplanting”, vertelt Arjan Nolles, projectontwikkelaar bij ERA Contour. “En ook aan fauna is er geen gebrek, dankzij diverse nestkasjes, mussentorens en andere leefplekken voor vogels, vlinders en bijen.”

Bouwen met hout is vele malen duurzamer dan bouwen met beton, benadrukt Nolles. “Waar bij de productie van beton veel CO2 vrijkomt, neemt hout juist CO2 op. In een tijd dat CO2- en stikstof­uitstoot onder een vergrootglas liggen, lijkt een houtrevolutie bijna onvermijdelijk. Nice Developers en TBI-onderneming ERA Contour nemen hierin graag een voortrekkersrol. In navolging van diverse laagbouwwoningen in hout, die tevens in Rotterdam zijn gerealiseerd, wordt SAWA ons eerste houten hoogbouwproject. De 50 meter hoge woontoren bevindt zich in de laatste fase van haar ontwikkeling. Op dit moment worden de finale vergunningen geregeld. Ook zijn we druk bezig met de laatste voorbereidingen en stukken voor de bouw.” Nog voor de bouwvak zal het realisatieteam onder leiding van ERA Contour starten met de uitvoering, vertelt hij. “In het derde kwartaal van 2024 hopen we de nieuwbouw op te leveren.”

SAWA is in vele opzichten een revolutionaire ontwikkeling. “Overal waar dit technisch mogelijk is, wordt hout toegepast”, benadrukt Nolles. “Zo bestaat de hoofddraagconstructie grotendeels uit CLT (Cross Laminated Timber). De bomen die voor dit project worden gebruikt, zijn afkomstig uit duurzame Europese productiebossen. Voor elke boom die gekapt wordt, worden er drie teruggeplant.” Om te zorgen dat het gebouw in evenwicht blijft, is nog wel een betonnen kern toegevoegd. En ook de begane grondvloer is uitgevoerd in beton, dat beter bestand is tegen het vochtige milieu in de grond. “De wanden, vloeren, balken en kolommen daarboven worden volledig in hout uitgevoerd en waar nodig ondersteund met staal.”

SAWA wordt gebouwd middels een modulair houten bouwsysteem, waarbij uitsluitend gebruik wordt gemaakt van droge, scheidbare oplossingen. “De houten kolommen- en balkenstructuur blijft ook na oplevering in het zicht”, vertelt Nolles, “waardoor het materiaal maximaal beleefd kan worden. Bovendien krijgt het woongebouw een houten gevelafwerking. Dit zorgt niet alleen voor een unieke en natuurlijke uitstraling aan de buitenzijde, maar versterkt ook onze visie van een houten gebouw.” Minder zichtbaar maar net zo belangrijk vanuit de circulariteitsgedachte is dat op de CLT-vloeren geen beton wordt gestort, vertelt hij. “Om toch voldoende ballast toe te voegen en geluid en trillingen te reduceren, is gekozen voor een mooie (droge) grindlaag. Hierdoor blijft ook de vloeropbouw volledig losmaakbaar en herbruikbaar.”

Voor de gebouwvorm is gekozen voor een getrapte opbouw, die doen denken aan de rijstvelden (sawa’s) die tegen een helling worden aangelegd. “Op de terrassen van onze woontoren komen grote plantenbakken met verschillende planten en struiken. Een team van specialisten heeft voor ons uitgezocht welke planten en struiken op welke hoogte het best gedijen, waardoor ook op dit vlak duurzaamheid wordt geborgd.” Op de laagbouwdaken wordt extra groen aangebracht. Ook worden hier diverse zaden uit de Rotterdamse natuur ingezaaid, voor nog meer biodiversiteit.

“Hout vraagt weliswaar een andere manier van ontwerpen, maar staat absoluut zijn mannetje als bouw- én constructiemateriaal”, meent Nolles. “In de toekomst willen we het materiaal zeker vaker gaan gebruiken. SAWA is hiervoor een mooie eerste stap. Met dit indrukwekkende woongebouw willen we tevens andere stakeholders in de markt inspireren én enthousiasmeren. Nu de start van de bouw nadert, zien we hun belangstelling groeien.”

Dat SAWA een bijzonder gebouw wordt, bewijzen ook de vele prijzen die inmiddels aan het woongebouw zijn uitgereikt. In navolging van de ARC20 Innovatie Award sleepte SAWA in april 2021 de internationale Green Good Design Award in de wacht. Afgelopen december won het gebouw de eerste prijs in de categorie ‘Future Projects – Experimental’ van het World Architecture Festival (WAF).