Modulair en industrieel bouwen: dé oplossing voor de wooncrisis

Modulair en industrieel bouwen speelt een belangrijke rol bij het oplossen van de woningnood. Het industrieel produceren van woningen maakt het mogelijk om snel kwalitatief hoogwaardige en betaalbare woonruimte te realiseren. Modulair bouwen gaat gemiddeld 4x sneller dan conventioneel bouwen. Daarnaast biedt modulair bouwen perspectief op nieuwe bouwlocaties, zoals tijdelijk beschikbare grondposities. Dat komt door de flexibiliteit van de bouwmethode. Modulaire gebouwen zijn remontabel en verplaatsbaar.

Het Planbureau heeft onderzocht dat er per provincie binnenstedelijk voldoende tijdelijke ruimte beschikbaar is. Hierdoor kunnen de weilanden en groencorridors met rust gelaten worden. Gemiddeld heeft elke provincie tijdelijke locaties beschikbaar waar plaats is voor ± 49.000 woningen (bron: Planbureau PBL). Het betreft hier grond waarvan de gemeente eigenaar is en die eenvoudig kan worden ingezet voor starters, sociale woningbouw en de middenhuur.

Het snel bewoonbaar maken van grondposities die al aangewezen zijn voor woningbouw biedt ook kansen. In Nederland is de gemiddelde doorlooptijd van een gebiedsontwikkeling 15 jaar. Zo lang duurt het dus voordat een bewoner – van idee tot realisatie – zijn huis kan betrekken. Dat kan sneller. Een modulair woongebouw met 200 wooneenheden is binnen 3 maanden bewoonbaar. Als je ervan uitgaat dat iemand in Nederland gemiddeld 7 jaar in een woning woont, dan is het met modulaire bouw mogelijk het aantal woningzoekenden dat je een woning kunt bieden met een factor 3 te verhogen.

Modulair bouwen geniet de laatste jaren wereldwijd veel aandacht, omdat het door experts gezien wordt als dé methode om het bouwproces slimmer en duurzamer te maken.

Modulaire woningen worden op een industriële manier geproduceerd. Een modulaire bouwer ziet een woning als een product, net als bijvoorbeeld een auto. Zij weet exact wat de prestaties zijn en aan welke regels de woning moet voldoen. Dit betekent dat zij de woningen kan certificeren.

Het toepassen van vooraf gecertificeerde producten verkort het vergunningsproces aanzienlijk en vereenvoudigt de administratie van de aanstaande Wkb (Wet kwaliteitsborging voor het bouwen). Ook hier is de vergelijking met de auto-industrie te maken: als je een auto aanschaft, hoef je ook niet elke keer langs het RDW.

De conventionele bouw en huidige regelgeving zien elk gebouw als maatwerkoplossing waarbij ontwerp en productie steeds weer enigszins afwijken van het vorige project. Modulaire bouw behaalt hier veel tijdwinst ten opzichte van traditionele bouw.

Modulair bouwen onderscheidt zich onder andere van conventionele bouw door de flexibiliteit. De modules die worden gebruikt om een woongebouw samen te stellen, zijn remontabel. In tegenstelling tot traditioneel vastgoed kan een modulair gebouw zich tijdens de gebruiksduur aanpassen. Qua omvang en indien gewenst qua functie. Er kunnen eenvoudig modules worden weggehaald, samengevoegd of toegevoegd. Daarnaast kan het gebouw in zijn geheel worden verplaatst. Deze flexibiliteit biedt een ander perspectief op vastgoed en vraagt een andere kijk op ruimtelijke ordening en RO-regelgeving. De huidige RO-procedures gaan er immers vanuit dat het bouwwerk voor een periode van 50 tot 100 jaar nagelvast aan de bodem zit. Bij modulaire bouw kunnen belangen afhankelijk van de situaties tijdelijk anders worden afgewogen. Snelheid in besluitvorming leidt bij modulaire bouw tot ‘no-regret’ oplossingen. Het bouwwerk is immers altijd weer weg te halen en elders te hergebruiken!

De milieuwinst van modulair bouwen wordt behaald op 4 gebieden: het productieproces, de herinzetbaarheid van het product, het hergebruik van materialen en het terugdringen van stikstof op de bouwlocatie. De woningen hebben – net als bij traditionele bouw – een technische levensduur van 50 jaar. De herinzetbaarheid van de woonmodules resulteert in een CO2-besparing van ± 30% en een besparing op bouwafval van 80%. Het fabrieksmatige productieproces maakt dat bouwverkeer en bouwoverlast in de stad tot een minimum beperkt blijven, waardoor ook de productie van fijnstof door het bouwproces sterk vermindert. Een modulaire bouwonderneming zoals De Meeuw ligt hierdoor nu al op koers om aan de aangescherpte 2030 doelstellingen te voldoen.