Inspirerend gebouw voor onderwijs en sport aan het Berlijnplein

Het nieuwe gebouw van Academie Tien in Utrecht, ontworpen door de Architekten Cie. in samenwerking met Wiersema Architecten, zal vanaf september 2023 plaats bieden aan 1.600 leerlingen. Om hen een inspirerende leeromgeving te bieden, zijn de ruimtes zorgvuldig ontworpen met verschillende schalen en sferen waardoor een intieme ambiance ontstaat. Het beeldbepalende gebouw creëert op een slimme manier ruimte voor onderwijs en sport in het hart van Leidsche Rijn.

De eigenwijze visie die Academie Tien heeft op onderwijs komt ook terug in het ontwerp van het gebouw. Het is een afspiegeling van de echte wereld, vertelt Marten de Jong, partner architect van de Architekten Cie. “Het gebouw moet doelmatig en duurzaam zijn, functioneel, goed te onderhouden en flexibel naar de toekomst toe. Tegelijkertijd wordt ons toevertrouwd om voor 1.600 leerlingen een ruimte te ontwerpen waarin zij zich fijn voelen, zodat zij zich het beste ontwikkelen. Dit wordt bereikt door het aanbieden van verschillende ruimtes qua schaal en sfeer, zodat leerlingen elke dag kunnen kiezen waar ze zich prettig bij voelen en in welke samenstelling ze het beste tot leren en samenwerken komen.”

De nieuwbouw voor Academie Tien komt te bestaan uit ’thuisunits’ die rondom een centrale ruimte zijn georganiseerd. De Jong: “De centrale ruimte ligt op meerdere verdiepingen van het vijflaagse gebouw. Of je nu boven of onder in de school bent, het hart is altijd dichtbij. De loopafstanden blijven zo beperkt.” Het kunst- en cultuurcluster bevindt zich op de begane grond, zodat kunstwerken goed tentoongesteld kunnen worden naar de straat toe. Het science cluster ligt in het hart van het gebouw. Daarnaast is er nog een opleidingshuis voor studenten van de lerarenopleiding aan de Hogeschool en Universiteit Utrecht.

Binnen al deze ruimtes heeft de architect rekening gehouden met de verschillende werkvormen en wensen van de leerlingen. “Soms willen ze zich meer afzonderen en soms juist in de belangstelling staan. Ze kunnen een werkplek aan de kant uitzoeken, in het midden, bij het raam… Er is veel transparantie”, aldus De Jong.   

Extra bijzonder is de wedstrijdsporthal die wordt gebruikt door de school en die in de avonduren en weekenden verhuurd wordt via de gemeente Utrecht. Deze heeft dan ook een eigen toegang. Bovenop de sporthal bevindt zich een openbaar toegankelijk plein. Dit is mogelijk doordat er gebouwd is tegen de A2-tunnel, legt De Jong uit. De ligging aan de A2 tunnel (overbouwing) is tegelijkertijd een uitdaging en een kans in dit project. Het Berlijnplein ligt veel hoger (ongeveer 9 meter boven NAP) dan het omliggende maaiveld. Door de sporthal in de grond te laten zakken (tot op de snelwegdiepte) kan het dak van de sporthal onderdeel worden van het omringende stelsel van straten en pleintjes.

Het dak wordt omzoomd door bomen, voorzien van zitplekken, sportfaciliteiten, een pergola en een kas. Hierop worden extra zonnepanelen geplaatst, want de school wordt een duurzaam gebouw.

De stedenbouwkundige voorschriften aan het Berlijnplein bepaalden dat de plinten hoog moesten zijn, in het grijs en het liefst in natuursteen of beton. De verdiepingen moesten van rood baksteen zijn. De architect gaf hier een bijzondere draai aan door te kiezen voor keramische tegels in twee formaten en acht kleuren. Zo ontstaat een mozaïek van verschillende kleuren en reliëf. Extra reliëf wordt er verkregen doordat de ramen bestaan uit erkers. Dit biedt meteen de mogelijkheid aan leerlingen om aan de vensterbanken te werken, met uitzicht op de buitenwereld.

Ook voor het interieur worden duurzame en circulaire materialen gebruikt. Natuurlijke materialen en kleuren, veel licht, hout en aardetinten. De Jong sluit af: “Met Academie Tien is het Berlijnplein in Leidsche Rijn centrum een prominent maatschappelijk gebouw rijker.”