Het Dok: Afgewogen bouwmethode voor robuust wooncomplex

De NDSM-werf in Amsterdam-Noord is de afgelopen jaren verrijkt met een keur aan grote appartementengebouwen. Het voormalige haventerrein ontpopt zich daardoor steeds meer als hotspot voor grootstedelijk wonen. De meest recente ontwikkeling is Het Dok, geïnitieerd door COD naar een ontwerp van de Architekten Cie. Van Wijnen is hoofdaannemer in opdracht van Bouwinvest. Het grote constructievolume vraagt logistieke hoogstandjes. Zo wordt de cascobouw van de torens inclusief geveldichting per verdieping uitgevoerd.

Tekst | Jan-Kees Verschuure    Beeld | Van Wijnen

Het Dok bestaat uit een robuuste, oost-west gesitueerde plint van 150 meter lang aan de TT Vasumweg, met daarop drie stoere torens tot 23 verdiepingen (74 meter hoog). Het complex met sociale huur en middenhuur bevat in totaal 449 woningen tussen de 45 en 106 m². Een groot aantal woningen bevindt zich op de hoeken van de drie torens en heeft daardoor uitzicht naar twee zijden. Op de daken van de laagbouw zijn gemeenschappelijke daktuinen gepland, bovenin de torens zijn penthouses gesitueerd. Ondergronds komt een parkeergarage voor een honderdtal auto’s en fiets-roltrappen bieden toegang tot een ruim gedimensioneerde, inpandige fietsenstalling op een insteekverdieping. Hierdoor is de begane grond geheel vrijgehouden voor publieke functies.

Tafelconstructie

Het complex wordt aangesloten op het Amsterdamse warmtenet. In combinatie met balansventilatie (CERA-units) in de woningen moet dit resulteren in een lage EPC. De plint waarop de drie torens verrijzen, is opgebouwd uit een mix van nat en droog beton – breedplaatvloeren en prefab elementen, af te werken met enkelschalige betonnen bekleding. De plint is naar verwachting in oktober dit jaar op hoogte, telt vier lagen en vormt een tafelconstructie waarop drie deels uitkragende torens rusten. Deze worden na voltooiing van de onderbouwconstructie volledig in prefab uitgevoerd, met binnen-/kernwanden en Bestcon 60-vloeren. Hibex maakt circa 900 stuks sandwichelementen voor de torens, deels afgewerkt met steenstrips en deels met banden in sierbeton. Deze dragende gevelelementen (tot 14 ton in gewicht) worden volledig beglaasd gemonteerd, met behulp van hoogbouwkranen.

De plint in ruwbouw.

Zware elementen

In het lagere deel van het complex lopen verdiepingsvloeren door in de balkons en in het bovenste segment van de torens heeft de architect een verspringing in de gevellijn voorzien. Deze torensegmenten worden afgewerkt met omvangrijke betonrasters. De combinatie van uitkragingen met zware gevelelementen zorgde voor sleutelwerk in de constructieve engineeringsfase, waarin Van Wijnen is betrokken. Werkvoorbereider Stefan Duerink: “Het bleek niet mogelijk om de volledige constructie in prefab uit te voeren. De torenverdiepingen worden wel volledig in prefab opgetrokken in verband met de bouwsnelheid, waardoor de gevelsluiting van de torens per verdieping wordt uitgevoerd.” De met de architect gefinetunede gevelelementen zijn uiteindelijk zelfs iets zwaarder geworden. “Dat wordt opgelost met de extra afdracht van krachten naar beneden toe.”   

Afstemming per verdieping

De gekozen combinatie van bouwmethoden heeft ook op logistiek gebied voeten in de aarde, vertelt Van Wijnens hoofduitvoerder Rob Kaaijk. “Binnenwandelementen en grote luchtkanalen moeten bijvoorbeeld al op de verdieping staan voordat de volgende verdiepingsvloer erop gaat en de vloeren dienen inpandig te worden afgestort.” Niettemin zijn de bouwers straks in staat een torenverdieping per vijf dagen te realiseren, weliswaar niet opgevolgd door reguliere ’treintjes’ van gevelbouwer, installateur en afbouwer. “Alles in de uitvoering van de torenconstructie moet per verdieping worden afgestemd.” Van Wijnen heeft met een aantal betrokken partijen al op deze manier samengewerkt aan De Hoge Regentesse in Den Haag, “maar het blijft logistiek maatwerk”, aldus Kaaijk.

Weinig repetitie

Met meer dan vijftig woningtypes en een grote diversiteit aan elementen, kent Het Dok weinig repetitie in de uitvoering. “Daarbij is het een zeer diep gebouw”, zegt Kaaijk. “Er is weinig bouwterrein; wij voeren zoveel mogelijk handelingen uit in de fabriek en hebben in de buurt een verhard terrein beschikbaar voor de opslag van de gevelelementen.” Duerink: “Een voordeel is dat we het dak van de plint kunnen gaan gebruiken voor de hoogbouwkranen. Ook worden de sandwichelementen voor de torengevels waar mogelijk gekoppeld voorafgaand aan de montage.” Het Bestcon 60-systeem, bestaand uit massieve voorgespannen prefab vloeren met fabrieksmatig aangestorte balkons, stelt de bouwers in staat om zonder onderbreking door te stapelen, op basis van een beproefde, droge bouwmethode. “Het Dok is een volledig gebimd maatwerkproject met zoveel mogelijk afstemming, zodat het bouwtempo leidend kan zijn in de uitvoeringsplanning.”