Hart van de Waalsprong, Nijmegen: Duurzaam, klimaatadaptief en een spannende stedelijke architectuur

Hart van de Waalsprong in Nijmegen-Noord is een indrukwekkende en zichtbaar duurzame gebiedsontwikkeling van ontwikkelcombinatie VanWonen en AM. Het plangebied van ruim 6 hectare biedt vanaf eind 2024 ruimte aan 500 grondgebonden woningen en appartementen, circa 11.900 m² centrumfuncties en slimme parkeer- en mobiliteitsoplossingen verspreid over de wijk. In dit energieneutrale woon- en winkelgebied heeft Janssen de Jong Bouw 155 grondgebonden woningen en appartementen gerealiseerd, in verschillende fases en verdeeld over de 3 woonblokken Alver, Bliek en Crevas. Zusterbedrijf Hercuton is verantwoordelijk voor de bouw van het duurzame Parkeerhuis, dat in het hart van blok Bliek is ingepast.

In mei 2021 is Janssen de Jong Bouw gestart met de bouw van het eerste deel van Bliek, bestaande uit 50 sociale huurappartementen. In de 5 maanden daarna startte ook de bouw van Crevas, met 30 grondgebonden woningen en 30 appartementen, gevolgd door de 37 grondgebonden woningen van Alver en de resterende 8 stadswoningen van Bliek. “De stadswoningen zijn gerealiseerd aan de kopse zijde van het Parkeerhuis en zomen de parkeervoorziening af”, aldus Maarten Altena, projectleider bij Janssen de Jong Bouw Oost. Voor de appartementen en woningen is een afwijkende bouwwijze gekozen. “Waar de appartementen zijn opgebouwd met in het werk gestorte betonwanden, breedplaatvloeren en houten wanden aan de voor- en achterzijde, is in de grondgebonden woningen een opbouw met kalkzandsteen wanden en breedplaatvloeren toegepast. Voor de gevels is gekozen voor de kenmerkende Nijmeegse baksteenarchitectuur, in uiteenlopende steensoorten, kleuren en verbanden. In totaal vier architecten tekenden blokoverstijgend voor het gevelontwerp en brachten hun eigen signatuur in. De combinatie met bijvoorbeeld de repeterende kleur van de kozijnen zorgt voor een bijzondere eenheid in verscheidenheid.”

“Er is enorm veel creativiteit gebruikt in metselwerkverbanden en detailleringen”, benadrukt Altena. “Een variatie van uitkragend, terugliggend, staand en gebogen metselwerk en zelfs embrasures (schietgaten) geeft de gebouwgevels in Hart van de Waalsprong een bijzondere dynamiek. Geen gevel is hetzelfde, waardoor het vakmanschap van de metselaars en andere betrokken partijen maximaal werd aangesproken.” Bijzonder is ook dat het ‘hart’ waaraan het gebied zijn naam dankt, op tal van manieren terugkomt in de gebouwgevels. Bovendien zijn tal van nestkasten en insectenstenen ingepast om de diersoorten in het gebied te behouden en waar mogelijk zelfs te stimuleren.

Gelijktijdig met het heiwerk voor de stadswoningen van Bliek startte ook het heiwerk voor het Parkeerhuis, met een oppervlakte van circa 9.500 m² en plaats voor ruim 300 auto’s. “De bouwopgaven lagen zo dicht bij elkaar, dat we dit onmogelijk konden lostrekken”, vertelt Lucas van der Meij, planontwikkelaar bij Hercuton b.v. “Om de goede bouwlogistiek niet te verstoren, is besloten om éérst de ruwbouw van de woningen te bouwen. Vervolgens hebben wij vanaf april 2022 en op een relatief kleine ‘postzegellocatie’ tussen de woonblokken het Parkeerhuis opgetrokken.”

Het Parkeerhuis telt 8 splitlevelverdiepingen en is transparant en licht vormgegeven, vertelt hij. “Aan de basis ligt een staalconstructie met prefab betonvloeren (TT-vloeren). Waar de gevels op de kopse kanten onderdeel uitmaken van de stadswoningen, zijn aan de voor- en achterzijde van het Parkeerhuis indrukwekkende blikvangers uitgewerkt. De voorgevel is uitgevoerd in gebogen/gewalst aluminium met een uniek perforatiepatroon en in een opvallende goudtint, terwijl aan de achterzijde is gekozen voor verticale aluminium lamellen in dezelfde bijzondere kleurstelling.”

Tussen de lamellen zijn ruim 200 nestkasten ingepast. “Met het oog op duurzaamheid en milieu is bovendien een grote waterbuffer gerealiseerd op niveau 0 die, in combinatie met de buffers op de binnenterreinen, bij hevige regenval het riool ontlast. Op het dak van het Parkeerhuis hebben wij een bijzondere pergolaconstructie gerealiseerd, waarop een nevenaannemer circa 2.200 m2 PV-panelen heeft aangebracht. Hiermee worden niet alleen de parkeergarage-installaties, maar ook circa 150 huishoudens van stroom voorzien.” Langs de dakranden en voor de gevels zijn grote plantenbakken toegevoegd, waardoor groen rijk langs de gevels naar boven en naar beneden kan groeien, aldus Van der Meij. “In het Parkeerhuis zelf is LED-verlichting geïnstalleerd, die slim en naar gebruik geschakeld kan worden. Noemenswaardig zijn bovendien de elektrische laadpalen, die deels bestemd zijn voor deelmobiliteit en een prominente plek in het Parkeerhuis hebben gekregen.” Ook op de daken van de woningen en appartementen zijn zonnepanelen geïnstalleerd, vertelt Altena. “Daarnaast zijn alle gevels hoogwaardig geïsoleerd en zijn de daken van de bergingen uitgevoerd als groendak.”

“Het Parkeerhuis staat niet alleen centraal in de wijk, maar vervult ook een centrale functie”, benadrukt Van der Meij. “Behalve de parkeervoorzieningen zijn namelijk ook 170 m2 aan fietsenstallingen, een afvalinzamelpunt voor bewoners en het verdeelstation voor de stroomvoorziening en stadsverwarming toegevoegd. Daarmee sluit dit gebouw perfect aan bij de kernthema’s van deze wijk: duurzaamheid, klimaatadaptie, een spannende stedelijke architectuur én ontmoeting/interactie.” Dit laatste element kwam ook tijdens de ontwerp- en bouwfase uitgebreid tot zijn recht, vertelt hij. “Dit project heeft alleen kunnen slagen dankzij een goede, continue samenwerking en afstemming.” Het feit dat Janssen de Jong Bouw en Hercuton beiden tot de Janssen de Jong Groep behoren en volgens dezelfde missie en visie werken, kwam hierbij uitstekend van pas.