De Stadhouders: Bijzondere nieuwbouw in het Haagse Statenkwartier

Aan het Verhulstplein in Den Haag is de bouw van De Stadhouders in volle gang. Het plan omvat 3 nieuwe, luxe appartementengebouwen die vernoemd zijn naar de stadhouders Frederik Hendrik, Maurits en Casimir. De gebouwen worden gerealiseerd bovenop een gezamenlijke, verdiepte parkeergarage en hebben elk hun eigen karakter en charme. De prognose op dit moment is om blok 1 en 2 in juni op te leveren, blok 3 volgt begin 2021. De Stadhouders is ontworpen door ELV Architecten en Topos Fields. Waal tekende voor de turnkey nieuwbouw. Het bouwbedrijf uit Vlaardingen is in opdracht van VORM ontwikkeling en CBRE Global Investors verantwoordelijk voor alle bouwkundige werkzaamheden, het grondwerk, de gebouwgebonden installaties, de afbouw en de terreininrichting.

Blikvanger van De Stadhouders wordt gebouw Frederik Hendrik (blok 1), dat met een hoogte van 50 meter en 15 verdiepingen ruimte biedt aan 57 koopappartementen, 4 penthouses en 42 vrijesector huurappartementen. Het gebouw heeft een 5 verdiepingen tellende entreehal en alle koopappartementen beschikken over een balkon, terras of dakterras. Frederik Hendrik wordt middels een open binnenhof verbonden met Maurits (blok 2), dat 6 bouwlagen en 88 huurappartementen bevat. Casimir (blok 3) krijgt 8 verdiepingen met 20 koop- en 61 huurappartementen. Zowel Maurits als Casimir worden aan de binnenzijde voorzien van een open ring met galerijen, waarin zich de woningtoegangen bevinden. Tussen Maurits en Casimir wordt een 18 meter hoge schijngevel gerealiseerd, die het plan straks een bijzondere uitstraling geeft.

Blikvanger van De Stadhouders wordt gebouw Frederik Hendrik (blok 1), dat met een hoogte van 50 meter en 15 verdiepingen ruimte biedt aan 57 koopappartementen, 4 penthouses en 42 vrijesector huurappartementen.

Bouwen op een antitankgracht

Op 20 juni 2018 is Waal gestart met de bouw van De Stadhouders. “Op de locatie van blok 1 en 2 stond vroeger een kantoorgebouw, waarvan de 1,20 meter dikke keldervloer is behouden”, vertelt Hans Houweling, Projectleider Grote Projecten bij Waal. “Op de oude keldervloer is een deel van Frederik Hendrik en Maurits gefundeerd. De rest is gefundeerd op zand. Gebouw Casimir wordt gebouwd op de locatie van een voormalig tankstation en is ook gefundeerd op zand. Voor de fundering hebben we onder meer gebruik gemaakt van 1,90 meter hoge betonpoeren. Bovendien hebben we een deel van de kern van de oude keldervloer doorgezaagd om de belastingen goed te kunnen opvangen.” Bijzonder is dat onder de 3 gebouwen door een oude antitankgracht (Atlantikwall) uit de Tweede Wereldoorlog loopt, vertelt hij. “We hebben behoorlijk wat grondverbeteringen moeten doorvoeren, om hierop te kunnen funderen.”

Na het plaatsen van de betonpoeren heeft Waal een nieuwe keldervloer gemaakt, waarop betonwanden en -balken met veel wapening zijn aangebracht. “Vervolgens zijn we verder gaan bouwen volgens een wanden-breedplaat-bouwmethodiek. Daarbij hebben we direct de houten binnenspouwbladen meegenomen. We hebben de gebouwen zo snel mogelijk wind- en waterdicht gemaakt en tussentijds waterdichte lagen aangebracht, waardoor we binnen afzienbare tijd met de afbouw konden starten.”

355.000 bakstenen

De 3 gebouwen zijn afgewerkt met klampmetselwerk. Dit betekent dat de bakstenen op hun kant zijn gemetseld, aldus Houweling. “En dat is gemakkelijker gezegd dan gedaan. We hebben diverse tests uitgevoerd, omdat de gevels – in verband met de houten binnenspouwbladen – een minimale doorbuiging moeten kunnen opvangen. Uit de buigtesten bij het TCKI is gebleken dat alleen de stenen waar het zand vanaf geborsteld was, aan de karakteristieke waarde voldeden. Daarom moesten alle 355.000 bakstenen worden schoongemaakt, alvorens ze werden gemetseld. Om dit proces te versnellen en vergemakkelijken, hebben we in samenwerking met een kennis in de tuinbouwautomatisering een stenenborstelmachine met een lopende band ontwikkeld, waarmee één persoon 1.000 bakstenen per uur kon schoonborstelen.” De bovenste twee bouwlagen van elk blok zijn voorzien van grijze Equitone Natura gevelpanelen. Hierdoor wordt een eenduidig gebouwensemble gecreëerd, terwijl de diverse hoogteverschillen en gebouwbreedtes elk gebouw een eigen karakter geven.

Een vide in gebouw Frederik Hendrik (blok 1).

Installatietechnieken

Gebouwblok 1 en 2 zijn voorzien van een gasaansluiting. De klimatisering is vrij traditioneel, met een cv-ketel, radiatoren, mechanische ventilatie-units en roosters boven de ramen. “Een goede kierdichting resulteert in een hoge luchtdichtheid”, vertelt Houweling. “Bovendien is de EPC iets aangescherpt. Om hierin te voorzien, zijn onder meer zonnepanelen toegepast.” Het derde bouwblok wordt volledig gasloos uitgevoerd. “Omdat vanaf 3 meter onder het huidige maaiveld de grond onder het voormalige tankstation vervuild is, hebben we eerst stalen buizen van 12 meter lengte moeten aanbrengen en uitboren alvorens we de bronnen konden boren. In totaal hebben we circa 60 bronnen van 150 meter diep gerealiseerd, die het gebouw van voldoende warmte en koude voorzien. Elk appartement krijgt zijn eigen bodemwarmtepomp en ook op blok 3 komen zonnepanelen. Alle appartementen van blok 3 zijn na oplevering energieneutraal of Nul-op-de-Meter.”

De bouw loopt volgens planning, vertelt hij. “Het complete project is uitgewerkt in 3D/BIM, waardoor faalkosten tot een minimum worden beperkt. Bij blok 3 hebben we de planning en het 3D-model zelfs aan elkaar gekoppeld. Samen met de uitvoerders hebben we een 4D-planning uitgewerkt, waardoor we in 2 weken een complete verdieping kunnen realiseren.”