(Con)sequent verduurzamen vanuit innovatieve ketensamenwerking

Continu, voorspelbaar en betaalbaar verduurzamen. Daar draait het om bij E-Sequent, de innovatieve ketensamenwerking die woningcorporatie de Alliantie zes jaar geleden aanging met Rutges Vernieuwt, Nijhuis Bouw en hun ketenpartners. Inmiddels is E-Sequent een ‘way of life’ binnen deze keten. Zo’n 5.500 woningen zijn al verduurzaamd en voor de komende twee jaar staan nog eens 2.000 woningen op de planning. 

Sinds 2014 werkt de Alliantie actief aan haar duurzaamheidsopgave. Eind 2019 behaalde de Alliantie als eerste ‘XL corporatie’ gemiddeld energielabel B voor al haar woningen. Inmiddels is zij hard op weg naar gemiddeld label A. Om efficiënt en betaalbaar te verduurzamen, was een vernieuwende manier van samenwerken nodig. Hiervoor zocht de Alliantie twee partijen: één voor innovatie en één voor ervaring. Na een intensieve selectieprocedure kwamen respectievelijk Rutges Vernieuwt en Nijhuis Bouw als winnaars uit de bus, samen met de ketenpartners die zij kozen. Al deze partijen tezamen vormen een hecht team, dat als één bedrijf opereert.

Het idee voor E-Sequent komt uit de koker van innovatiepartner Rutges Vernieuwt. Het 125-jarige familiebedrijf, dat onlangs het predicaat ‘koninklijke hofleverancier’ ontving, denkt al langer na over nieuwe manieren van renoveren en samenwerken. “Projectmatig werken levert inefficiëntie op”, stelt Algemeen Directeur Dennis Rutges. “Je hebt altijd een aanlooptijd waarin partijen aan elkaar moeten wennen. En op het moment dat deze partijen samen maximale efficiëntie bereiken, is het project afgerond en gaat iedereen uit elkaar. Dit hele proces begint op een volgend project weer van voren af aan. Vanuit deze gedachte stelden wij aan de Alliantie voor om niet projectmatig, maar programmamatig te werken. Oftewel: samen meerdere projecten per jaar oppakken, waarbij je voortdurend leert van elkaar en niet elke keer het wiel opnieuw hoeft uit te vinden. Samen met de Alliantie, Nijhuis Bouw en onze partners werkten we dit idee uit tot het verduurzamingsprogramma E-Sequent.”

De partners die Rutges Vernieuwt binnen E-Sequent aan zich heeft verbonden, zijn Van der Sluis Renovatie voor het vervangen van de technische installaties, Schipper Kozijnen voor het herstellen of vervangen van kozijnen en Schaap Pannendaken voor de dakrenovatie inclusief bijbehorende onderdelen als zinkwerk, goten en schoorstenen. Samen zijn deze bedrijven goed voor meer dan driehonderd jaar ervaring. Zo begon Van der Sluis Technische Bedrijven, waarvan Van der Sluis Renovatie onderdeel is, in 1934 als wagenmakerij. Schipper Kozijnen, net als Rutges Vernieuwt een familiebedrijf, is sinds 1969 actief en ook Schaap Pannendaken bestaat al langer dan vijftig jaar. “Met vier vergelijkbare bedrijven, elk met een rijke historie, vormen we een vast bouwteam”, zegt mede-eigenaar Stephan Schaap van Schaap Pannendaken. “Dat is best bijzonder.” Rutges bevestigt: “Dat we elk zo lang bestaan, is geen vanzelfsprekendheid. Dat vraagt continu om creatief ondernemerschap en het steeds weer vernieuwen van je bedrijf. Alleen zo kun je blijvend bijdragen aan de business case van je klant.” 

Zoals de naam E-Sequent al aangeeft, werken de ketenpartners onafgebroken aan de verduurzaming van woningen. Rutges: “Projecten worden aansluitend op elkaar ingepland. Wanneer het ene project is afgerond, staat het volgende al in de steigers. Zo voorkomen we aan- en afloopkosten. Ook besparen we op bijkomende kosten, het steeds bij elkaar brengen van een team en overheadkosten. Doordat we als één team werken, is er geen sprake van dubbele inzet.” Schaap voegt toe: “Bovendien wordt de opgedane kennis in het ene project meteen ingezet in het volgende. Het leuke is dat iedereen openstaat voor elkaars expertise en daar ook echt iets mee doet. Zo worden we samen steeds slimmer.”

Binnen de programmamatige werkwijze van E-Sequent beschikken de ketenpartners over projectongebonden hulpmiddelen. Deze worden projectonafhankelijk ontwikkeld en geoptimaliseerd. Ze zijn bedoeld om het projectgebonden deel – de voorbereiding, uitvoering en nazorg van project – beter te laten werken. Voorbeelden van projectongebonden hulpmiddelen zijn de systematieken voor kwaliteitsmeting en de bewonerstevredenheidsmeting. Maar ook de menukaart. Hierop staan verschillende thema’s met de daarbij behorende standaardoplossingen. Bijvoorbeeld standaard technische details, gebaseerd op archetypes van woningen. Jappe Dekker, Hoofd Verkoop Zakelijke Markt bij Schipper Kozijnen: “Op het gebied van kozijnen kan bijvoorbeeld gekozen worden voor het wel of niet vervangen van de voordeur, het geheel of deels handhaven van het kozijn, en het toepassen van zelfregulerende ventilatieroosters of mechanische ventilatie. Ook bieden we standaard verschillende kleuren en glassoorten.”

Een ander projectongebonden hulpmiddel is de configurator. Dit rekenmodel genereert voor elk project per woningtype de beste oplossing tegen een constante kwaliteit. “We zetten de configurator in op drie momenten”, zegt Rutges. “Ten eerste om een voorspelling te maken van de kosten van projecten, op basis waarvan de Alliantie het programmabesluit neemt voor een heel jaar. Het tweede moment waarop we de configurator inzetten, is bij de uitwerking van de projectspecifieke uitvoeringsplannen. Hierbij laten we de configurator berekenen wat de uitvoeringskosten zijn. En na afloop van het project maken we, op basis van de daadwerkelijk uitgevoerde werkzaamheden, een nacalculatie. Hiermee verbeteren we dan weer de voorspellingskracht.” 

De configurator bespaart de Alliantie veel tijd. In plaats van per project te kijken naar de plannen en begrotingen, stelt zij nu een heel jaarprogramma vast op basis van de voorspellingen. Uitgangspunt hierbij is dat de projecten de voorspelling met maximaal vijf procent onder- of overschrijden. Rutges: “Wij monitoren de financiële en kwalitatieve voortgang van de projecten voortdurend. Waar nodig sturen we bij. Elke zes weken rapporteren we aan de Alliantie. Deze werkwijze heeft ervoor gezorgd dat wij nu veel proactiever bezig zijn met onze prestaties op de projecten.” Johan Petersen, projectleider bij Van der Sluis Renovatie: “Voor ons levert deze werkwijze continuïteit en voorspelbaarheid op. Wij weten ruim van tevoren welke projecten eraan komen. Zo kunnen wij ervoor zorgen dat onze mensen en materialen op tijd klaarstaan. Bovendien kan je dezelfde mensen in het team laten lopen.”

“Alles wat we doen, moet uiteindelijk bijdragen aan de tevredenheid, betaalbaarheid en fijne woonbeleving van de bewoners”, benadrukt Rutges. “Een goede begeleiding in de voorbereidings- en uitvoeringsfase is hierbij cruciaal. Dit doen we met behulp van het participatiemodel. Dit model bestaat uit verschillende bouwstenen, die we kunnen inzetten om de bewoners op passende wijze in het proces mee te nemen.” Petersen voegt toe: “Binnen het participatiemodel is ook ruimte voor inbreng van de bewoners. Tijdens de planontwikkeling bieden de meeste projecten keuzemogelijkheden aan de bewoners. Denk aan zonnepanelen, het vergroten van de keuken of het plaatsen van buitenkranen. Wat veel bewoners prettig vinden, is dat op elk project een modelwoning wordt ingericht. Hier kunnen zij, voorafgaand aan de werkzaamheden, zien wat er in hun woning gaat gebeuren.” Dekker: “Bij ons kunnen bewoners kiezen voor raamdecoratie of horren. Wij laten deze zien in de modelwoning. Tijdens de uitvoering hebben we eveneens aandacht voor de bewoners. Dat zit soms in kleine dingen, zoals helpen met het leegmaken van de vensterbanken.”  

De afgelopen zes jaar zijn zo’n 5.500 woningen volgens het E-Sequent programma verduurzaamd. Daarbij is een totale kostenreductie van circa twintig procent gerealiseerd. “Sinds de start hebben we veel stappen voorwaarts gemaakt door buiten onze comfortzone te treden”, blikt Rutges terug. “De kracht van de samenwerking zit in het samen plannen maken en deze nakomen”, vult Schaap aan. “Maar ook in het delen van jarenlange ervaring, openstaan voor elkaars inbreng en rekening houden met elkaar.” Ook Petersen ziet veel meerwaarde in de samenwerking. “Binnen de ploegen wordt als collega’s samengewerkt. Dat levert mooie momenten op. Toen een van onze uitvoerders bijvoorbeeld vader werd, kwam de uitvoerder van een van de partners bij hem op kraambezoek.”

E-Sequent is de samenwerking van de toekomst, daar zijn de vier ketenpartners het over eens. “Wat mij betreft, passen we deze werkwijze bij veel meer woningcorporaties toe”, zegt Petersen. “Vergeleken met traditioneel uitgevoerde projecten is binnen E-Sequent meer onderlinge gunning”, voegt Dekker toe. “Dat werkt niet alleen efficiënter, het levert ook meer werkplezier op. Naar mijn idee kunnen we daar nog meer stappen in maken. Bijvoorbeeld door elke dag met elkaar de werkzaamheden af te maken, zodat iedereen op hetzelfde moment de bouwplaats verlaat. ‘Samen uit, samen thuis’, dat is mijn ultieme droom.” Ook Rutges heeft nog wensen: “We zijn momenteel bezig met proeven voor infraroodverwarming en een all electric bodemwarmtepomp. Ik zou graag ook nog praktijkervaring met waterstof willen opdoen. Verder zijn we al een eind op weg in het behalen van de duurzaamheidsopgave. Eind 2022 hebben we voor de Alliantie veel woningen op orde en zetten we de volgende stap. Met Sequent NXT brengen we, eveneens vanuit onze innovatieve ketensamenwerking, de woningen met energielabel C of D naar een hoger energetisch niveau.”