Collectief Hybride Systeem: Beperkte onrust, veel perspectief, maximale acceptatie

In 2050 moeten alle woningen in Nederland van het gas af en CO2-neutraal zijn. Terwijl nieuwbouwwoningen al zo goed als energieneutraal worden gebouwd, blijft de energietransitie van de bestaande bouw nog wat achter.

“Woningcorporaties zien met name de transitie van grootstedelijke gebieden, waarin veel gestapelde (hoog)bouw aanwezig is, als een grote opgave”, weet Edwin Suttorp, directeur van Breman Woningbeheer regio Zuid-West. “Conform de meerjarenonderhoudsbegroting (MJOB) moeten jaarlijks circa 400.000 cv-ketels worden vervangen. Maar om in ditzelfde tempo grootschalige renovatie te realiseren, is onmogelijk. Omdat in de sociale woningbouw de woonruimte beperkt is, moeten nieuwe technieken bovendien in zeer kleine ruimtes worden ingepast. Ons Collectief Hybride Systeem biedt voor al deze uitdagingen een oplossing.”

Het Collectief Hybride Systeem is ontwikkeld na een Energie Challenge van Woningcorporatie Woonstad Rotterdam. De grootste sociale huisvester van Rotterdam wil haar woningen snel en in bewoonde staat verduurzamen en daagde marktpartijen uit om een oplossing uit te werken, met een zo hoog mogelijke CO2-reductie per geïnvesteerde euro. “Breman Woningbeheer is al jaren preferred supplier van Woonstad Rotterdam, als het gaat om het onderhoud en de vervanging van klimaatinstallaties”, vertelt Suttorp. “Wij hebben de Energie Challenge dan ook met beide handen aangegrepen. Samen met het Breman Kenniscentrum Energietransitie hebben wij een no-regret concept voor grootstedelijke gestapelde bouw ontwikkeld. Itho Daalderop heeft de technieken geleverd en Breman Schoorsteentechniek heeft maatwerkunits ontworpen en van A tot Z geprefabriceerd, die zonder beperkingen op alle bestaande bouwkundige schoorsteenkanalen in Nederland gemonteerd kunnen worden.”

Het Collectief Hybride Systeem werd uit een kleine veertig inzendingen als één van de winnaars gekozen. Niet verwonderlijk, volgens Suttorp, want hoewel de hybride techniek an sich niet nieuw is, is de collectieve toepassing ervan wel uniek. “Dankzij ons systeem kan de bestaande cv-ketel in de woningen in eerste instantie behouden blijven”, vertelt hij. “Bovendien hoeven de woningen niet per se via de trias energetica verduurzaamd te worden. In plaats van grootschalig te renoveren en isoleren, kan de woningcorporatie eerst per vier woningen één lucht/water-warmtepomp op het dak laten plaatsen. Dankzij de hybride warmtepomp kunnen bewoners direct en substantieel op het aardgasverbruik besparen, terwijl dankzij de toevoeging van PV-panelen de energierekening omlaag gaat. Doordat de hybride warmtepomp wordt gevoed door de buitenlucht, wordt de CO2-uitstoot bovendien tot 65% gereduceerd. Wanneer in een later stadium en conform de MJOB alsnog isolatiewerkzaamheden worden uitgevoerd, dan kan de cv-ketel eenvoudig uit het klimaatsysteem worden verwijderd. Vanaf dan functioneert het Collectief Hybride Systeem standalone én all-electric.”

Met het systeem speelt Breman Woningbouw tevens in op de zogenaamde OPA-wet. “Om voldoende draagvlak bij bewoners te creëren, zijn Onrust, Perspectief en Acceptatie essentieel”, aldus Suttorp. “In de woningen worden alleen de radiatoren en ventilatorboxen vervangen, waardoor overlast en onrust tot een minimum beperkt blijven. Bovendien gaat met ons systeem geen woonruimte verloren, terwijl bewoners wel kunnen profiteren van een prettiger en gezonder leefklimaat. Dit biedt perspectief én vereenvoudigt de acceptatie. Als pilotproject hebben wij recent in één portiek twee maatwerkunits geïnstalleerd, die de komende tijd actief gemonitord zullen worden. Onze intentie is om het systeem vervolgens grootschalig uit te rollen. Inmiddels zijn we ook met andere corporaties in gesprek.”