Platform over nieuwbouw, renovatie, restauratie en transformatie
Circulair icoon van Fryslân

Circulair icoon van Fryslân

In opdracht van de provincie Fryslân startte Bouwgroep Dijkstra Draisma eind 2020 met de bouw van It Swettehûs, hét circulaire icoon van Fryslân. Deze centrale komt in Leeuwarden en wordt gebruikt om 40 Friese bruggen op afstand te bedienen. Naast een werkplek voor ongeveer 20 brugbedienaars worden het nieuwe gebouw en terrein straks de uitvalsbasis voor provinciale medewerkers vaarwegbeheer, nautische zaken en de technische dienst voor onderhoud van bruggen en sluizen.

Basralocus palen als deel van de constructie.

In de basis dient het pand om ruim 40 Friese bruggen op afstand te kunnen bedienen. It Swettehûs, vlakbij een ontsluitingsweg naar Leeuwarden, heeft echter ook een haven gekregen. Heerke Osin­ga, projectleider van Bouwgroep Dijkstra Draisma: “Het wordt de uitvalsbasis voor de technische dienst en is een plek waar boten onderhouden worden. Ander personeel van de provincie kan hier ook werken en de drukte van de stad vermijden.”

De stalen trap van It Swettehûs.

Belangrijke mijlpaal bijna bereikt

“We zijn nu bezig met de afbouw”, zegt Osinga. “Sinds 1 december zijn er al vier mensen in het Swettehûs werkzaam.” De brugbediening is gesitueerd op de bovenste verdieping van het gebouw, die lijkt bijna te zweven door de glazen gevels die de verdieping eronder kenmerken. “Deze ‘doos’ wordt gekenmerkt door de houten lamellen. Deze bepalen de constructie, maar zijn ook op het plafond toegepast en lopen van binnen naar buiten toe.” Sinds de eerste brugbedienaars aan de slag zijn, wordt de rest van het gebouw afgebouwd. 

Bouwgroep Dijkstra Draisma werkt al sinds 9 juli 2019 aan It Swettehûs. Samen met een team, dat bestaat uit GEAR architecten, Sweco, ITBB, de Waard en Donkergroen. Een zo circulair mogelijk pand was het doel. “In de ontwerpfase was dit best lastig. Welke materialen ga je toepassen en zijn zij ook voldoende beschikbaar?” Daarom huurde de bouwgroep een materiaalscout in, die in kaart bracht welke materialen geschikt en beschikbaar waren. “Het hoofdbestanddeel is hout. We hebben gebruik gemaakt van de tropische hardhoutsoort Basralocus. We gebruiken getrokken meerpalen opnieuw in het pand. Zowel op lengte om de constructie mee te vormen en als planken aan de gevel en in het gebouw.” Daarnaast wordt It Swettehûs zo gebouwd dat het pand weer gedemonteerd kan worden.      

Duurzaamheid

Ook duurzaamheid speelt een erg belangrijke rol bij de bouw van It Swettehûs. De energie wordt opgewekt door 1.000 zonnepanelen die op daken, maar ook op een grondwal langs het kanaal  geplaatst zijn. “Voor het aanleggen van de haven worden damwanden uit een vorig provinciaal project hergebruikt”, legt Osinga uit. “Op de damwanden zijn leidingen geplaatst die thermische energie uit de bodem en het oppervlaktewater gaan halen. Dit zorgt voor koeling in de zomer en verwarming in de winter. Dit is een primeur voor Fryslân.”

De energie wordt opgewekt door 1.000 zonnepanelen.

Energiezuinige slimmigheden

Het project kent nog enkele andere energiezuinige slimmigheden, zoals een parkeerterrein met opladers voor elektrische voertuigen, gevoed door zonnepanelen. Daarnaast is de werkplaats van It Swettehûs bekleed met hergebruikte koelcelpanelen. Deze panelen zijn afkomstig van een grote koelcel in de Randstad. De panelen zorgen aan de binnenkant voor een industrieel uiterlijk. De buitenkant wordt bekleed met een profielplaat. “Deze materialen voldoen heel goed aan de isolatiewaarden die we moesten bereiken.”  

Circulair spanningsveld

Inmiddels zijn de eerste brugwachters aan het werk in It Swettehûs. De afbouw is in volle gang. Noorman Bouw- en milieu-advies is als adviseur betrokken bij dit project, dat onder meer bijzonder is omdat er voor 40% gebruik is gemaakt van hergebruikte materialen. 

Directeur en eigenaar Tineke Noorman legt uit dat Noorman Bouw- en milieu-advies meedenken centraal stelt. “Wij geven onder meer advies op het gebied van bouwfysica en brandveiligheid. Hierbij bekijken we of de gemaakte keuzes binnen de regelgeving passen. Als blijkt dat dit nog niet het geval is, denken we mee over een oplossing.”

Bij het Friese project ontstond een spanningsveld omdat minimaal 40% van de materialen circulair moest zijn. “Dit is uitdagend, omdat qua bouwfysica aantoonbaar moet zijn dat onderdelen van de constructie voldoen. Het gaat dan om brandwerendheid, maar bijvoorbeeld ook om geluidsisolatie.” Noorman zegt dat de circulariteitsgedachte en het steeds meer belabelen en certificeren moeilijk samengaan. “Hier moeten we over nadenken, want het is niet wenselijk dat het één het ander in de weg zit.” In It Swettehûs werd een deel van de constructie toch in staal uitgevoerd. “Daarnaast heeft het bedrijf één centraal trappenhuis. Dit zou van hout worden, maar vanwege brandwerendheid is toch voor beton gekozen.”

Hollands Hout in It Swettehûs

Een bijzonder pand verdient een bijzondere vloer. Voor het Friese paradepaardje It Swettehûs werd de vloer verzorgd door Doetinchem Parket.

Eigenaar Chris de Vries: “Bouwgroep Dijkstra Draisma zocht contact met ons. Zij vroeg of wij haar konden helpen aan een gebruikte parketvloer. Op dit aantal m2 was dit echter een heel lastige zaak.” Gelukkig beschikte Doetinchem Parket over een duurzame troef: “Wij leveren de Bruynzeel Hollands Hout vloer. Deze vloer is gemaakt in samenwerking met Staatsbosbeheer en bestaat uit hout van Nederlandse eikenbomen die selectief gekapt worden.”

De vloer paste helemaal binnen de duurzaamheidsgedachte van het Friese project. “Dit is het eerste grotere project dat met Hollands Hout is uitgevoerd. In totaal is er ongeveer 315 m2 parket gelegd op de eerste en tweede verdieping. De afwerking van de vloer is uitgevoerd met lijnzaadolie van Nederlandse bodem, gemaakt door Rigo Verffabriek.”

Vorig jaar nam Doetinchem Parket de activiteiten en medewerkers van Bruynzeel Vloeren over. “We hebben nog ruim voorraad, maar hebben ook de samenwerking om nieuw Hollands Hout te produceren.” De Vries besluit: “We zijn erg blij met de samenwerking tijdens dit project, we kwamen op een hele fijne opgeruimde bouw. Dat is lang niet overal zo!” 

"*" geeft vereiste velden aan

Stuur ons een bericht

Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.

Wij gebruiken cookies. Daarmee analyseren we het gebruik van de website en verbeteren we het gebruiksgemak.

Details