Biosintrum, Oosterwolde | ‘Een mooie manier om mogelijkheden biobased bouwen te laten zien’

De natuur heeft ons veel te bieden, dat vergeten we vaak. Vanuit die gedachte zet Halbe Vlietstra, bouwbioloog bij Oldenboom, zich met diverse partijen in om biobased bouwen op de kaart te zetten. Samen met een aantal van deze partijen leverde hij een belangrijke bijdrage aan het Biosintrum in Oosterwolde.

Vlietstra is werkzaam bij Oldenboom, een familie­bedrijf dat van oudsher gespecialiseerd is in de handel en verwerking van met name hout- en plaatsoorten, bouwmaterialen en interieurproducten. Sinds 2006 is Oldenboom tevens gespecialiseerd in ecologische bouwmaterialen. “Door een ecologisch woningbouwproject kwam ik in aanraking met biobased bouwen”, vertelt Vlietstra. “Ik vond het bijzonder wat die natuurlijke materialen met de betreffende woning deden. Ik begon een zoektocht naar de mogelijkheden van biobased bouwen. Al snel raakte ik ervan overtuigd dat dit de beste manier van bouwen is. Het werd mijn missie om dat in de bouwsector onder de aandacht te brengen.”

Constructieve en isolerende materialen
“Het Biosintrum is een mooie manier om te laten zien wat de mogelijkheden van biobased bouwen zijn”, vervolgt Vlietstra. “In een vroeg stadium van het project ben ik met Rob van der Hoek van Buiteveld om de tafel gaan zitten. Op basis van het ontwerp heb ik gekeken wat ik, namens Oldenboom en in samenwerking met de partijen in mijn netwerk, voor het Biosintrum kon betekenen. Daaruit kwamen vijf producten naar voren. Dit waren voornamelijk constructieve en isolerende materialen, die we al eens eerder hadden toegepast op andere werken. Van al deze producten konden we de ‘environmental product declarations’, de zogenoemde EPD’s, overleggen. Dat was nodig in het kader van het BREEAM-certificaat.” 

Houtvezelplaten en oude kranten
Voor de buitenzijde van het Biosintrum leverde Oldenboom drukvaste waterwerende houtvezelplaten. Deze platen worden in het Duitse Meppen geproduceerd, uit hout dat grotendeels uit Nederlandse bossen komt. De ruimtes tussen de stijlen van de gevel zijn voorzien van deels circulaire, flexibele houtvezel-isolatieplaten en deels van cellulose isolatie. Vlietstra: “Voor de cellulose isolatie werkten we samen met InblaasNoord uit Surhuisterveen. Deze isolatie bestaat uit vermalen oude kranten die in de constructie worden ingeblazen. De cellulose die we in het Biosintrum toepasten, is een 100% organisch isolatiemateriaal dat circa 20% van zijn gewicht in vocht kan opnemen. Verder heeft het goede akoestische en brandvertragende eigenschappen.” In samenwerking met Juro Coating uit Heerenveen leverde Oldenboom afgewerkte houtvezelplaten, deels akoestisch, voor de binnenzijde van het gebouw.

Meer dan 2.200 spijkerbroeken
In het Biosintrum is tevens akoestisch isolatiemateriaal toegepast dat gemaakt is van spijkerbroeken. “Hier zit een mooi verhaal achter”, zegt Vlietstra. “Als eindopdrachtgever van dit project wilde de gemeente Ooststellingwerf zo veel mogelijk ecologische materialen – en hun mogelijkheden – laten zien. Zij bedacht een ludieke actie om het begrip biobased bouwen tastbaar te maken. Zij riep de bewoners in de gemeente Ooststellingwerf op om hun oude spijkerbroeken in te leveren, zodat er isolatiemateriaal van gemaakt kon worden. Dat was een groot succes. Voor de akoestische isolatie van het Biosintrum waren 2.200 spijkerbroeken nodig. We kregen er veel meer!”

Buitengewoon hoge luchtdichtheid
Om het Biosintrum lucht- en winddicht te maken, maakte Oldenboom in het voortraject een Plan van Aanpak met het bedrijf Pro Clima. Dit Duitse bedrijf levert ecologische producten voor lucht- en winddichting, waardoor eventuele naden worden dichtgezet. “Met de producten van Pro Clima werden de aansluitingen in het Biosintrum afgedicht”, aldus Vlietstra. “Na afronding van de bouw werd het gebouw, in aanwezigheid van Pro Clima, onderworpen aan een luchtdichtheidstest. De resultaten waren buitengewoon goed. De vereiste q_v;10-waarde was 0,25. Het Biosintrum behaalde uiteindelijk een q_v;10-waarde van 0,12.”   

Bereikbaar voor iedereen
“Biobased gebouwen zijn gezond en comfortabel”, vervolgt Vlietstra. “Wij vinden het belangrijk dat dit voor iedereen bereikbaar wordt. Gelukkig merken steeds meer gemeenten, bedrijven en opdrachtgevers dat zij met de natuur veel meer kunnen dan lange tijd gedacht werd. En ook met het argument dat biobased bouwen te duur is, rekenen we af. Zo waren wij bijvoorbeeld betrokken bij de bouw van zes biobased houtskeletbouw starterswoningen in de sociale huur. Ook hebben we biobased materialen geleverd bij de bouw van 24 appartementen voor mensen met een verstandelijke beperking. Er gebeurt dus al behoorlijk wat. Daar moeten we de branche, maar ook de buitenwereld, deelgenoot van maken. Ik ben dan ook blij met een opzienbarend project als het Biosintrum. En trots dat we als Oldenboom daar een bijdrage aan hebben geleverd.”