Architectonisch winkel- en kantoren­complex is het nieuwe icoon in Utrecht

Oude glorie herleeft op de hoek van de Oudegracht en Lange Viestraat in Utrecht. De renovatie van House Modernes is voltooid. Midden september leverde Heilijgers Bouw het winkel- en kantorencomplex van de hand van ZZDP Architecten op aan een tevreden opdrachtgever Syntrus Achmea Real Estate & Finance en de huurders. Op de locatie waar ooit Galeries Modernes als mondain warenhuis furore maakte, staat nu een architectonisch bouwwerk met negen verdiepingen aan winkels, horeca en unieke werkplekken, met daaronder een openbaar toegankelijke fietsenstalling. De nauwkeurige reconstructie van de gevel was misschien wel de grootste uitdaging, alhoewel ook binnenin verschillende delen gerenoveerd of vervangen werden.

Het voormalige Galeries Modernes met de grote glazen gevel en de strakke horizontale lijnen, ontworpen door architect Dirk Brouwer, was ooit een icoon in Utrecht. Door de jaren heen was het pand echter volledig verruïneerd. “Dit gebouw heeft een interessante bouwhistorische achtergrond. Synthrus Achmea Real Estate & Finance wilde het zo nauwkeurig mogelijk in zijn originele staat laten herstellen, rekening houdend met de huidige eisen op het vlak van isolatie en energieprestatie.  

Bovendien was het vroeger één groot warenhuis met aparte ingangen voor personeel, publiek en logistieke diensten, terwijl het nu een multifunctioneel gebouw wordt met meerdere functies en huurders”, zegt architect Adam Smit. “De voorbereidingen werden reeds in 2012 opgestart, maar om uiteenlopende redenen werd het project op een laag pitje gezet om pas eind 2018 weer te starten. Eind november 2019 ging de bouw van start en midden september opende een nieuw icoon met een totale oppervlakte van ca. 12.429 m² VVO met kantoren en winkels. In de kelder bevinden zich een openbaar toegankelijke fietsenstalling van 1.450 m² en ruimte voor leisure (999 m² VVO).”

Hoofdaannemer Heilijgers Bouw startte in november 2019 met de voorbereidende werkzaamheden en het slopen van de niet-constructieve delen, zoals de binnenwanden, deuren en plafondplaten. De verouderde dekvloeren en zes roltrappen werden verwijderd, gevolgd door de liftschachten en staalconstructies. Aangezien de versterking van het beton aangetast was, moesten ook delen van de betonvloer verwijderd of hersteld worden. Er kwamen nieuwe liften en ook de imposante natuurstenen trap, die vanaf de tweede verdieping behouden was, werd volledig tot op de begane grond hersteld.

“De nauwkeurige reconstructie van de gevel was misschien wel de grootste uitdaging. In nauwe samenwerking met architect en bouwhistoricus Frank Smit werd veel bouwkundig onderzoek uitgevoerd en met behulp van oude tekeningen gingen we op zoek naar de juiste kleuren en materialen. Terwijl we er aanvankelijk vanuit gingen dat alle keramische tegels in dezelfde kleur waren, werd duidelijk dat er eigenlijk twee kleuren, wit en lichtgrijs, gebruikt werden. De bestaande gevel werd helemaal gesloopt, de blauwe beplating werd verwijderd en de kozijnen zijn vervangen door nieuwe slanke stalen kozijnen met hoogrendementsglas. Ook het balustradehek op het balkon werd door de gevelbouwer minutieus gereconstrueerd op basis van foto’s uit het verleden”, licht Smit toe. “Door de afbraakwerken werden enkele originele elementen, zoals een metselpenant, opnieuw zichtbaar. De bakstenen om die penant te herstellen, worden echter niet meer gemaakt. Ze werden indertijd wel door architect Willem Dudok in enkele projecten, zoals het gemeentehuis van Hilversum, gebruikt, en dankzij die gemeente konden die bakstenen toch nog gerecupereerd worden.”

Het resultaat mag gezien worden. De bouwpartners hebben er alles aan gedaan om de wensen van de opdrachtgever te vervullen en realiseerden zo een huzarenstukje. Aangezien het gebouw zich op één van de drukste punten van Utrecht bevindt, moest ook de logistiek goed voorbereid worden. Er werd niets aan het toeval overgelaten om alles vlot en veilig te laten verlopen.  

Samenspel van disciplines

In House Modernes was Van den Pol Elektrotechniek verantwoordelijk voor de complete E-installatie. “Alleen de trafo is blijven staan; de rest is nieuw en duurzaam opgebouwd”, zegt projectleider Roelf van Wolfswinkel. Ook de verlichting, communicatie- en ontruimingsinstallatie zijn door Van den Pol gerealiseerd. “De dragende betonconstructie bevindt zich in het zicht, net als alle installaties. Die vormen zo een echte eyecatcher.”

Binnenstedelijke projecten zijn vertrouwd terrein voor de Montfoortse E-specialist. “House Modernes is hiervan een goed voorbeeld. Gelegen in het hart van Utrecht, aan de gracht en de drukke Lange Viestraat was geen ruimte voor een bouwplaats. Inhijsen vanaf het dak via doorgebroken vides bleek een slimme oplossing van Heilijgers.”

Safety Culture Ladder

Veiligheid kreeg veel aandacht, zowel met het oog op de omgeving als door de krappe bouwplaats. “Als één van de eerste installateurs is Van den Pol gecertificeerd volgens trede 3 van de Safety Culture Ladder. Iedereen in het bedrijf heeft een trainingstraject gevolgd. Als het gaat om veiligheidsbeleving heeft ons dit veel gebracht.”

Kennisvoordeel

Nadat het casco is opgeleverd, blijft Van den Pol actief in House Modernes. “Voor Spaces, huurder van de kantoorverdiepingen, realiseren wij alle E-voorzieningen en verlichting. De kennis van het gebouw is daarbij een groot voordeel, zeker bij een complex project als dit.” Ook restaurant KAUAI en de Aldi op de begane grond worden door Van den Pol geïnstalleerd. “De afdeling Retail werkt al jarenlang voor deze supermarktketen. Onze verschillende disciplines komen mooi samen in dit markante gebouw.”

Bouwinfo

Opdrachtgever Syntrus Achmea Real Estate & Finance, Amsterdam
Architect ZZDP Architecten, Amsterdam
Hoofdaannemer Heilijgers Bouw, Amersfoort