184 rijksmonumentale appartementen in een voormalig zakenpaleis

Cultuurhistorische verkenning leidt tot visie

Het voormalige Oceaanhuis in Rotterdam wordt stijlvol getransformeerd naar een monumentaal appartementengebouw, met de naam WEST 507. Nu klinkt dit eenvoudiger dan het is. Want wat als het industrieel groothandelsgebouw sinds de nieuwbouw in 1909 meerdere renovaties heeft ondergaan? Welk tijdsbeeld houd je dan aan? Breng je het rijksmonument terug in de staat van 1948 of van 1973?

Voor het antwoord op deze vraag ontrafelde Mei architects & planners de totale cultuurhistorie van het Oceaanhuis. Dit werd het vertrekpunt voor een weloverwogen visie. “We hebben de kwaliteit van alle tijdlagen omarmd”, vertelt Robert Platje, architect van Mei architects & planners. “Met de herbestemming tot woningen hebben we het Oceaanhuis een nieuwe waarde voor Rotterdam gegeven en een nieuwe tijdslaag toegevoegd.” Op dit moment wordt het Oceaangebouw getransformeerd naar 184 rijksmonumentale appartementen. Nog even en het rijksmonument is een unieke schakering van studio’s, lofts, woon-werkappartementen, penthouses en meer.

Cultuurhistorische verkenning

De cultuurhistorische verkenning onthulde alle grote veranderingen die het Oceaanhuis in de afgelopen eeuw onderging. De zware beschadigingen door het bombardement van de Royal Air Force in 1942, de aanpassingen in de gevels in 1948 en de verpaupering door langdurige leegstand. Het legde ook de kernwaardes van het voormalige zakenpaleis bloot, zoals de entreehal, de lift met houten deuren, de trappartij en het tongewelf. “Het gebouw is aan een constante verandering onderhevig geweest”, vertelt Platje. “Hieruit konden we maar één conclusie trekken. Juist die verscheidenheid was het DNA van het Oceaanhuis.”

De woningen uit de binnenring zijn allen gelegen aan een ruim en stijlvol atrium.

Herstel lichtkoven

Een grote ontdekking was de manier waarop in het oorspronkelijke Oceaangebouw de daglichttoetreding was geregeld. Een middengangcirculatie in combinatie met daklichthoven en vides in alle ganghoeken voorzag het hele gebouw op een ingenieuze manier van daglicht. Platje: “In 2016 zijn deze lichthoven dichtgezet. Maar voor ons was het onmiddellijk de uitdaging om deze lichthoven en binnencorridor terug te brengen in het hedendaagse woningenontwerp.”

Het transformatieontwerp

Het transformatieontwerp was gebonden aan de bijzondere restricties voor rijksmonumenten. Daarnaast wilde het team de diverse tijdlagen omarmen. Platje: “Elementen die afbreuk doen aan de monumentale aspecten worden aangepast of verwijderd. Datzelfde geldt voor elementen die botsen met de nieuwe functie van het gebouw.”

Zo ontstond stap voor stap het ontwerp voor een mix van 184 uiteenlopende woningen. Door in de plattegrond de bestaande lichthoven te koppelen, ontstonden een binnenring en buitenring. De woningen aan de binnenring liggen aan het atrium, dat is omgevormd tot binnentuin. De woningen in de buitenring worden vanaf de straat en vanaf de corridor ontsloten. Deze krijgen plafonds met hoogtes tot ruim 5 m met afgeronde plafondaansluitingen en monumentale raamindelingen. Overal volgt de typologie van de woningen de lijnen van het monument. Dit leidde als vanzelf tot een aantrekkelijke differentiatie voor uiteenlopende doelgroepen: gezinsappartementen, studio’s, lofts, hoekappartementen, woon-werkappartementen en penthouses.

Optopping

De laag die deze tijd vertegenwoordigt, bevindt zich op de top van het gebouw. Iets terugliggend – onttrokken aan het straatbeeld – ligt straks een eigentijds daklandschap met een goudgele, stalen gevelbekleding als verwijzing naar het plaatbewerkingsbedrijf Stokvis. Platje: “Dit matcht prachtig met de warme, donkere bakstenen en de sluitsteen van beton. Dit is de nieuwe tijdslaag die wij hebben toegevoegd.”